Abraham, według języka hebrajskiego Abraham, pierwotnie zwany Abramem, lub po hebrajsku Avram, żył na początku 2. tysiąclecia p.n.e.. Był pierwszym z hebrajskich patriarchów i jako postać dziś potwierdzona historycznie czczony pozostaje przez trzy wielkie religie monoteistyczne – judaizm, chrześcijaństwo i islam.
Spis treści
Krótki życiorys Abrahama
Z woli Boga Jahwe Abraham wyruszył z Mezopotamii do ziem Palestyny. Był mężem Sary i ojcem Izaaka. Początkowo, wspólnie z ojcem Terachem, żoną Sarą i bratankiem Lotem mieszkał w mieście Ur. Rodzina jednak już wkrótce udała się do Charanu, według wielu badaczy to za sprawą niestabilnej sytuacji, jaka miała miejsce na płaszczyźnie politycznej właśnie w Ur. W Charanie natomiast Abramowi miał ukazać się Bóg, nakazując mu podjęcie dalszej drogi, którą będąc już starcem wkrótce po słowach Wszechmogącego podjął. Nie był to jednak jedyny kontakt Abrahama z Bogiem Ojcem, bowiem ponownie ujrzał go w okolicach miejscowości Sychem. Jahwe wówczas to obiecał tę właśnie ziemię dla potomków Abrama. Następnie mężczyzna wraz z bratankiem wyruszył do Negewu, później Egiptu i Kanaamu. Abram musiał jednak rozstać się z Lotem, ponieważ ich ogromna hodowla trzody sprawiła, iż nie mogli zamieszkiwać na jednym terenie. Lot wybrał się wówczas do doliny ziem Jordanu. Abram miał 99 lat gdy jeszcze raz objawił mu się Wszechmogący. Nadał mu podczas tego imię Abraham i obiecał wbrew wszelkim oczekiwaniom liczne potomstwo. Żona Abrahama, rok później, zgodnie z przepowiednią, powiła syna, Izaaka.
Bóg-Elohim spowodował później próbę wierności Abrahama. Kazał mu złożyć w ofierze swojego syna. Abraham na górze Moria zbudował zatem ołtarz, związał syna i sięgnął ręką po nóż. Ale wtedy nagle ukazał się mu anioł (prawdopodobnie Jahwe) i nakazał w słowach: „Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego! Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna”. Następnie anioł pobłogosławił Abrahama za jego pokorne oddanie. Abraham wrócił więc już spokojny do swych sług i wyruszył w drogę kolejną, tym razem do Beer-Szeby.
Abraham umarł mając 175 lat.
Rozszerzona biografia Abrahama
Abraham, według języka hebrajskiego Abraham, pierwotnie zwany Abramem, lub po hebrajsku Avram, żył na początku 2. tysiąclecia p.n.e.. Był pierwszym z hebrajskich patriarchów i jako postać dziś potwierdzona historycznie czczony pozostaje przez trzy wielkie religie monoteistyczne – judaizm, chrześcijaństwo i islam. Według biblijnej księgi Rodzaju Abraham opuścił Ur w Mezopotamii, ponieważ Bóg powołał go do założenia nowego narodu w nieznanej mu krainie, o której później dowiedział się, że to Kanaan. Bez wątpienia przestrzegał przykazań Boga, od którego otrzymywał powtarzające się obietnice w ramach przymierza, którego treść mówiła, iż to jego „nasienie” odziedziczy ziemię. W judaizmie „obiecane potomstwo” jest rozumiane jako naród żydowski pochodzący od syna Abrahama, Izaaka, urodzonego z jego żony Sary. Podobnie w chrześcijaństwie genealogia Jezusa jest powiązana z Izaakiem, a poświęcenie Izaaka przez Abrahama jest postrzegane jako zapowiedź ofiary Jezusa na krzyżu. W islamie natomiast to Ismael, pierworodny syn Abrahama, urodzony przez Hagara, jest postrzegany jako wypełnienie się Bożej obietnicy (prorok Mahomet jest jego potomkiem).
Istota problemu z biografią Abrahama
Nie można rozpatrywać biografii Abrahama w zwykłym tego słowa znaczeniu. Jedyne, co można zrobić, to zastosować interpretację współczesnych znalezisk historycznych do materiałów biblijnych, aby tędy to dojść do prawdopodobnej oceny tła i pewnych wydarzeń w jego życiu. Wiąże się to z rekonstrukcją epoki patriarchalnej (Abrahama, Izaaka, Jakuba i Józefa; mianowicie czasów początku drugiego tysiąclecia p.n.e.), która to epoka do końca XIX wieku była nieznana i uważana za praktycznie niepoznawalną. Przyjęto, na podstawie przypuszczalnego datowania hipotetycznych źródeł biblijnych, że patriarchalne narracje w Biblii były jedynie projekcją sytuacji znacznie późniejszego okresu (najpewniej IX-V w. p.n.e.).
Kilka tez zostało wysuniętych w celu wyjaśnienia narracji – np. że patriarchowie byli mitycznymi istotami lub personifikacjami plemion albo postaciami folklorystycznymi lub etiologicznymi (wyjaśniającymi) stworzonymi w celu przybliżenia różnych wzorców społecznych, prawnych lub kulturowych. Jednak po I wojnie światowej badania archeologiczne poczyniły ogromne postępy w odkrywaniu pomników oraz odpowiednich im dokumentów, z których wiele pochodzi z okresu przypisanego patriarchom w tym tradycyjnym opisie. Na przykład wykopanie pałacu królewskiego w Mari, starożytnym mieście nad Eufratem, ujawniło tysiące tabliczek klinowych (oficjalne archiwa i korespondencje, oraz teksty religijne i prawne) i tym samym zaoferowało egzegezie nową podstawę, którą specjaliści wykorzystali do pokazania, że w biblijnej księdze Rodzaju narracje doskonale pasują do tego, co z innych źródeł wiadomo dziś o początkach drugiego tysiąclecia p.n.e.. Badacz biblijny w latach 40. XX wieku trafnie nazwał ten postęp „ponownym odkryciem Starego Testamentu”.
Fakty biblijne
Według biblijnej relacji Abram, który później nazywa się Abraham („Ojciec wielu narodów”), pochodzący z Ur w Mezopotamii, jest powołany przez Boga (Jahwe) by opuścić swój kraj i lud, aby następnie udać się do nieoznaczonej krainy, gdzie stanie się założycielem nowego narodu. Bez wątpienia słucha on tego wezwania i (w wieku 75 lat) idzie ze swoją niepłodną dawno żoną Sarai, późniejszą Sarah („Księżniczka”), jego siostrzeńcem Lotem i innymi towarzyszami ziemi do Kanaan (ziemi położonej między Syrią a Egiptem). Tam wciąż bezdzietny otrzymuje powtarzane obietnice i przymierze od Boga, że jego „nasienie” odziedziczy ziemię i stanie się licznym narodem. W końcu nie tylko ma syna Ishmaela, służącego swojej żony Hagar, ale w wieku 100 lat rodzi mu się prawowity syn Izaak, który ma być spadkobiercą obietnicy. A jednak Abraham jest gotów zastosować się do Bożego polecenia poświęcenia Izaaka, czyli do niesłychanej próby jego wiary, w której syn w roli ofiary zastępuje tradycyjnie składane w ten sposób zwierzę. Po śmierci swej żony Sary „Ojciec wielu narodów” kupuje następnie jaskinię Machpelah niedaleko Hebronu wraz z przyległym terenem jako miejsce pochówku dla jego rodziny. Jest to pierwsza wyraźna własność ziemska z obiecanej dla jego potomków. Pod koniec swojego życia dopilnował jednakowoż, aby jego syn Izaak poślubił dziewczynę z ludu zamieszkującego w Mezopotamii, a nie kobietę kananejską. Abraham tymczasem umiera w wieku 175 lat i jest pochowany obok Sary w jaskini Machpelah.
Kim właściwie był Abraham
Abraham jest przedstawiany z różnymi cechami: prawy człowiek, z całego serca oddany Bogu; człowiek pokoju (rozstrzygając spór o granicę ze swoim siostrzeńcem Lotem), współczujący (kłóci się i negocjuje z Bogiem, by oszczędzić ludu Sodomy i Gomory) i gościnny (serdecznie wita trzech aniołów go odwiedzających); ponadto był szybko działającym wojownikiem oraz pozbawionym skrupułów kłamcą, a to by ocalić własną skórę (oddaje bowiem Sarę i pozwala jej zostać w haremie faraona). Pojawia się zatem zarówno jako człowiek o wielkiej duchowej głębi i sile, jak i osoba o wspólnych ludzkich słabościach i potrzebach. Stąd też Abraham przedstawia się nam jako archetyp istotny człowieczeństwa.
Ciekawostki o Abrahamie
- Według źródeł Abraham miał dożyć swych 175 lat.
- Źródła dają do myślenia zwłaszcza gdy mowa o próbie Abrahama – niektóre pośród pism gnostycznych powiadają, że polecenie złożenia w ofierze jego syna wykonało inna forma bóstwa niż ta, która zatrzymała jego rękę z nożem, gdy Abraham był już niezwykle bliski wykonania tego polecenia.
- Według Biblii starszy syn Abrahama imieniem Izmael, a urodzony przez niewolnicę Hagar, został później przodkiem plemion arabskich.
- Izaak, syn Abrahama, spłodzony przez niego w wieku stu lat, urodzony został przez uznawaną dotychczas za bezpłodną żonę Abrahama – Sarę.
- Istnieje legenda, że jeden z wnuków Abrahama zbrojnie napadł na terytoria libijskie i je podbił. Jego potomkowie, którzy się tam później osiedlili, nazwali tęże ziemię Afryką – od imienia zdobywcy. Stąd również Abraham nazywany jest ojcem narodów, które mają w swych wierzeniach trzy wielkie religie monoteistyczne: judaizm, chrześcijaństwo i islam, czyli tzw. religie abrahamowe.
Cytaty Abrahama
„Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój.”
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Abraham
- https://www.britannica.com/biography/Abraham/The-Genesis-narrative-in-the-light-of-recent-scholarship
- https://wypracowania24.pl/religia/1767/postacie-biblijne-abraham-zyciorys
- https://pl.wikiquote.org/wiki/Abraham_(patriarcha)
