Św. Anastazja z Dalmacji żyła w III wieku w Rzymie. Zginęła śmiercią męczeńską. Jest świętą Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Św. Anastazja – patronka
Św. Anastazja jest patronką wdów, męczenników oraz tkaczy.
Św. Anastazja – życiorys
Św. Anastazja urodziła się w połowie III wieku w Rzymie. Według jednej z legend, zwanych „Passio” św. Anastazja była córką senatora rzymskiego i poganina – Praetextatusa. Jej matka, św. Fausta (lub Flavia) z Sirmium była chrześcijanką. Matka ochrzciła potajemnie córkę, a następnie oddała ją na nauczanie chrześcijaninowi Chryzogonowi. Zrobiła to w tajemnicy przed mężem.
Św. Anastazja została wydana za mąż za Publiusa, bogatego poganina, jednak pod pretekstem wymyślonej choroby udało jej się zachować dziewictwo. Były to czasy panowania cesarza Dioklecjana, za którego ogromnie prześladowano chrześcijan. Św. Anastazja pomagała swoim współwyznawcom, jak tylko umiała. Przebierała się za żebraczkę i odwiedzała więzienia, przepłacała strażników i leczyła cierpiących, dokarmiała także głodnych.
Kiedy mąż dowiedział się o jej czynach, zaczął traktować ją jak niewolnicę, znęcał się nad nią i zamknął ją w rzymskim domu. W wyniku tego św. Anastazja nawiązała bogatą korespondencję z byłym już nauczycielem i wychowawcą, św. Chryzogonem. W listach przepowiedział on śmierć jej okrutnego męża, co rzeczywiście się sprawdziło. Kiedy Publius udał się z poselstwem do Persji, utopił się w morzu. Wówczas św. Anastazja zaczęła rozdawać swój majątek ubogim.
Podczas największej fali prześladowań około 303 roku, aresztowano jej duchowego przewodnika, św. Chryzogona. Pisał on do niej listy z więzienia, w których starał się pocieszyć przeżywającą jego aresztowanie św. Anastazję. Wkrótce św. Chryzogon stanął przed sądem cesarskim w Aquilei, a następnie skazano go na śmierć i ścięto. Św. Anastazja udała się za swoim kierownikiem duchowym do Aquilei i z oddali towarzyszyła mu do końca jego ziemskiego życia.
Następnie udała się do Sirmium (współcześnie Sremska Mitrovica w Serbii), aby odwiedzić krewnych matki oraz przebywających tam chrześcijan. Po drodze spotykała się z wiernymi, wspomagając ich, lecząc oraz odwiedzając w więzieniach. Miała być także świadkiem męczeńskiej śmierci swoich przyjaciół: św. Agape, św. Ireny i św. Chionii.
Gdy dotarła do Sirmium, aresztowano ją i wtrącono do więzienia. Odmówiła wyrzeczenia się wiary oraz złożenia pokłonu pogańskim bożkom.
Następnie poddano ją wielu torturom, które zniosła bez słowa skargi, po czym skazano ją na śmierć. Wysłano ją z rozkazu sędziego dziurawym statkiem na pełne morze, jednak statek ten ku zdumieniu wszystkich nie poszedł na dno. W związku z tym skazano ją na śmierć poprzez spalenie. Wyrok wykonano ok. 304 roku w Sirmium.
Jej ciało – podobno nienaruszone przez ogień – niejaka Apolinaria miała przenieść i pochować w sadzie swego domu, który później przekształcono na bazylikę.
Św. Anastazja – kult, wspomnienie
Imię św. Anastazji jest wymieniane w Kanonie Rzymskim.
Święta była czczona w Rzymie już w V wieku. Podczas patriarchatu Gennadiusa (w latach 458-471) jej relikwie zostały przeniesione do Konstantynopola i złożone w kościele zwanym odtąd „Anastasis”. Złożono je w specjalnie dla niej dedykowanej świątyni. W późniejszym okresie jej głowę oraz prawą rękę przeniesiono do Monasteru Św. Anastazji, znajdującego się w pobliżu Świętej Góry Atos w Grecji. W późniejszym okresie św. Donat z Zadaru przeniósł pozostałą część relikwii z Konstantynopola do katedry im. św. Anastazji w Zadarze (współcześnie Chorwacja), gdzie do dziś znajduje się jej sarkofag. Poświęcona jej jest również rzymska Bazylika Sant’Anastasia al Palatino.
Św. Anastazja jest przedstawiana w ikonografii z palmą w ręku, z mieczem, z nożyczkami (jako symbolem cenzury) albo naczyniem na maść. Często jest przedstawiana również na stosie lub przywiązana do pala.
Święta Anastazja posiada unikalne miejsce w liturgii Kościoła katolickiego, gdyż jest wspominana 25 grudnia, czyli w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia. W Cerkwi prawosławnej jest wspominana 22 grudnia/4 stycznia (tj. 4 stycznia wg kalendarza gregoriańskiego).
Znaczenie imienia Anastazja
Anastazja to imię żeńskie pochodzenia grecko-chrześcijańskiego. Jako wyraz pospolity anāstasis znaczy 'powstanie, zmartwychwstanie’. W charakterze imienia Anāstasis kryła się zapewne aluzja do zmartwychwstania Chrystusa.
W Polsce imię to nie występowało często, choć poświadczone jest już w 1220 roku. Przeszło do nas z łaciny kościelnej. Pierwotnie miało w Polsce postać Anastazyja i Nastazyja (bardziej ludowe). Częstsze było na Rusi, gdzie występowało zwłaszcza w postaciach zdrobniałych Nastka i Nastia.
Imię to w Polsce jest używane. W 2022 roku imię Anastazja nosiło w Polsce 22 020 kobiet, co oznacza 128. miejsce na liście najczęściej występujących w kraju imion. Formy skrócone i spieszczenia to: Nastka, Nastusia i Stazyjka (gwarowe, np. na Śląsku).
Artykuły, które mogą Ci się spodobać:
Źródła
https://pl.wikipedia.org/wiki/Anastazja_z_Dalmacjihttps://brewiarz.pl/czytelnia/swieci/12-25a.php3
http://www.swzygmunt.knc.pl/SAINTs/HTMs/1225stANASTASIAfromSIRMIUMmartyr01.htm
H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, tom 1, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997 https://pl.wikipedia.org/wiki/Anastazja
Grafika: https://media.snl.no/media/245348/standard_compressed_anastasia-av-sirmium.jpg, domena publiczna, obróbka: przycięcie i dodanie tła
Redaktor i administrator strony Zyciorysy.info. Od 2018 roku zgłębia historie znanych ludzi, w czym pomagają mu dziesiątki książek z życiorysami znanych postaci, wideo wywiady czy publikacje internetowe. Efektem tych działań jest ponad 450 opublikowanych życiorysów. Jego publikacje bywają źródłem dla wielu znanych portali.
Zapisz się do newslettera
Chciałbyś co jakiś czas otrzymywać powiadomienia o nowych, ciekawych biografiach?Zapisz się do newslettera: