Zyciorysy.info - logo
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze proklimatyczni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wojskowi
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
    • Zespoły
  • Znaczenie imion
    • Imiona męskie
    • Imiona żeńskie
  • Lista artykułów
  • Kontakt

Zyciorysy.info » Życiorysy i biografie » Władcy Polski » Stanisław August Poniatowski

Władcy Polski

Stanisław August Poniatowski

Autor: Jakub Mazur | 13 marca, 2018 | Brak komentarzy
Stanisław August Poniatowski

Stanisław August Poniatowski (1732 – 1798), mianowicie ostatni król Polski (1764 – 1795), którego panowanie oznaczało próby zahamowania procesów toczących Rzeczpospolitą w kierunku upadku, jaki już wówczas wyraźnie rysował się na horyzoncie dziejów.


Spis treści

  • Krótki życiorys Stanisława Augusta Poniatowskiego
  • Biografia rozszerzona Stanisława Augusta Poniatowskiego
  • Ciekawostki o Stanisławie Auguście Poniatowskim
  • Cytaty Stanisława Augusta Poniatowskiego
  • Książka o Stanisławie Auguście Poniatowskim

Krótki życiorys Stanisława Augusta Poniatowskiego

Stanisław August Poniatowski przyszedł na świat w Wołczynie 17 stycznia 1732 roku. Pochodził z rodziny ściśle szlacheckiej, majętnej i wpływowej, połączonej koneksjami i więzami krwi z wieloma innymi rodami szlacheckimi – ojciec jego przykładowo był związany ze słynną Familią Czartoryskich. Młody Poniatowski dorastał w czasach oświecenia, więc kształcił się również w duchu tej epoki. Kilka lat spędził przykładowo w Petersburku, gdzie nawiązał nawet romans z carycą Katarzyną II. Rok 1764 przyniósł mu koronę Polski. Celem niezbędnych reform zorganizował sekm konwokacyjny, lecz spełzł on na niczym wobec oporu możnej szlachty i nikłego poparcia Rosji. Sprawy potoczyły się tymczasem w kierunku I rozbioru Polski w 1772 roku. Jednak z reform król nie rezygnował, mimo że jego kompetencje zostały uszczuplone. Doprowadził zatem do powstania Sejmu Wielkiego i uchwalenia Konstytucji 3 maja, drugiej konstytucji w świecie (po Amerykańskiej). Reformy i gruntowna przebudowa systemu spotkała się z interwencją Rosji i zawiązaniem się konfederacji targowickiej, do której król, w nadziei na poparcie Rosji, przyłączył się, został więc dla licznych zastępów braci szlacheckiej zdrajcą. Doszło wówczas do II rozbioru Polski, a w ślad za tym do wybuchu powstania kościuszkowskiego. W efekcie abdykował w roku 1795, po czym 3 lata później zmarł, w Petersburgu.

Biografia rozszerzona Stanisława Augusta Poniatowskiego

Szlachectwo

Pochodził z rodziny szlacheckiej. Jego ojciec był wojewodą mazowieckim oraz kasztelanem krakowskim, którego kariera zapowiadała się jak najlepiej z uwagi na małżeństwo z Konstancją, będącą siostrą Augusta Aleksandra Czartoryskiego i Fryderyka Michała Czartoryskiego, osobistości bogatych i wpływowych, o świetnym rodowodzie ziemiańskim. To dzięki temu ojciec Stanisława zasilił najpotężniejsze stronnictwo magnackie XVIII wieku, czyli Familię, którego członków skupiała właśnie rodzina Czartoryskich. Było to stronnictwo upatrujące z jednej strony nadziei w niezbędnych reformach kraju, a z drugiej w potrzebie współpracy w tym celu z Rosją.

Trud zmian

Był to czas oświecenia. Stanisław August dorastał zaznajamiając się z krajami, do których podróżował, przy okazji z intelektualnymi trendami. Istotne z tego punktu widzenia było spędzenie przez niego kilku lat w Petersburgu, gdzie odbył znajomość z carycą Katarzyną II ukoronowaną romansem. Wiele wskazywało na to, że poparcie Rosji w dziedzinie sukcesji do tronu polskiego ma zapewnione i nie przestrzelił w swych rachubach. W roku 1764 został królem Polski. Zabrał się więc za niezbędne i postulowane reformy, czego wyrazem był w tym samym roku sejm konwokacyjny. Niestety była to próba płonna i z kilku powodów nieudana. Po pierwsze poparcie Rosji dla króla gasło, po drugie spotkał się z silnym oporem części republikańskiej magnaterii. Zawiązały się przeciwko temu konfederacje radomska i barska, doszły więc też kwestie praw dysydentów.

Konstytucja 3 maja

Na skutek działań szlachty doszło do I rozbioru Polski. Jednak Poniatowski kontynuował usilne starania o reformy kraju, skupiając wokół siebie środowiska mu przychylne. Rzecz jasna po I rozbiorze uszczupliły się jego możliwości ze względu na mniejszą ilość kompetencji króla. Miało miejsce chociażby działanie na arenie międzynarodowej – chęci pozyskania przychylności Prus i Rosji. W efekcie doszło do powstania Sejmu Wielkiego, czyli następnie Konstytucji 3 maja, dzieła wiekopomnego. Niestety w związku z tymi reformami strona rosyjska przystąpiła do interwencji. Krok Poniatowskiego był tymczasem zgubny, przyłączył się bowiem do konfederacji targowickiej. Nie był w stanie uniknąć II rozbioru, a podczas powstania kościuszkowskiego nie zachował się zgodnie z racją stanu. W efekcie zmuszony przez carycę do abdykacji w roku 1795, zmarł wkrótce, bo w 1798 roku w Petersburgu.

Wkład oświeceniowy

Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego przypadło z pewnością na czas bardzo trudny, w którym musiał podejmować decyzje niejako w ogniu krzyżowym zwalczających się stronnictw. Tymczasem w świetle upadku RP, czy też targowicy, trzeba pamiętać o życiu kulturalnym, jakie rozkwitło właśnie za panowania tego króla. Oceniany niezwykle krytycznie, przebudowywał kraj na tyle, na ile pozwalała na to sytuacja wewnętrzna i międzynarodowa. Warto wspomnieć o przebudowie Zamku Królewskiego i Łazienek, również o Teatrze Narodowym, Szkole Rycerskiej, czy wreszcie Komisji Edukacji Narodowej. Wzrastała zatem świadomość narodowa i patriotyczna krzewiona u podstaw, mimo że kosztowało to sporo.

Ciekawostki o Stanisławie Auguście Poniatowskim

  • Wielu bywało pod wrażeniem jego wiedzy i wszechstronności wykształcenia.
  • Choć rodzina zagwarantowała mu niemałe sumy na wszelkie wydatki, szybko znalazł się w paryskim więzieniu – właśnie za długi. Natomiast po III rozbiorze jego długi osiągnęły astronomiczną kwotę 40 milionów złotych polskich.
  • Nie przepadał za alkoholem, nie palił, a imprezy w typowo szlacheckim stylu go nudziły, nie lubił bowiem obżarstwa.
  • Według opinii publicystów, problematyczne było zamiłowanie króla do pięknych ubrań, dzieł sztuki i bibelotów.
  • Od państw zaborczych otrzymał dożywotnią pensję.
  • Po wybuchu insurekcji kościuszkowskiej stał się zakładnikiem powstańców.

Cytaty Stanisława Augusta Poniatowskiego

  • „Aby mieć pewność, trzeba rozpocząć od wątpienia.”
  • „Odwaga i cierpliwość.”
  • „Znalazłem się w sytuacji szczególnej, lecz straszliwej; poświęciłem honor dla spełnienia obowiązku.”

Książka o Stanisławie Auguście Poniatowskim

„Stanisław August. Mąż wszystkich żon” jest książką Iwony Kienzler mówi o jego czasach, gdy bycie królem było jednocześnie elementem wzbudzającym zainteresowanie płci przeciwnej.

Źródła:

  • „300 postaci które zmieniły historię Polski i świata”. Videograf II, Chorzów 2008
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_August_Poniatowski
  • „Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki”. A. Zahorski, Warszawa 1966
  • https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Stanislaw-August-Poniatowski;3978951.html
  • „Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki”. Świat Książki, Warszawa 1996

Jak oceniasz ten artykuł?

Jeśli chcesz ocenić artykuł na 5, kliknij na ostatnią gwiazdkę i potwierdź głosowanie (inne oceny analogicznie). Pamiętaj, że twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 4.9 / 5. Oddanych głosów: 9

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Dziękujemy za ocenę.

Zapraszamy do polubienia naszego profilu na Facebooku:

Przykro nam, że tak oceniłeś/aś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Autor: Jakub Mazur

Podziel się...
Share on Facebook
Facebook
Pin on Pinterest
Pinterest
Tweet about this on Twitter
Twitter
Share on LinkedIn
Linkedin

Ciekawe artykuły:

August III Sas
August III Sas
Stanisław Leszczyński
Stanisław Leszczyński
Jan Olbracht
Jan I Olbracht
Konrad Mazowiecki
Konrad Mazowiecki
Przemysł II
Przemysł II
Leszek Biały
Leszek Biały

Niezwykły życiorys:


Polub nas:

Biografie znanych ludzi

Tagi:

Biografie mężczyznBiografie osób zmarłychZnani Polacy

  • Poprzedni wpis Stanisław Wyspiański
  • Następny wpis Platon

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
  • Znaczenie imion
  • Lista artykułów
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Kontakt

Popularne:

Biografie kobiet Biografie mężczyzn Biografie osób zmarłych Biografie osób żyjących Brytyjska rodzina królewska Gwiazdy disco polo Imiona męskie na A Imiona męskie na J Imiona męskie na K Imiona męskie na M Imiona męskie na R Imiona męskie na S Imiona na A Imiona na D Imiona na E Imiona na I Imiona na J Imiona na K Imiona na M Imiona na P Imiona na R Imiona na S Imiona na W Imiona na Z Imiona żeńskie na A Imiona żeńskie na E Imiona żeńskie na K Imiona żeńskie na M Polscy nobliści Skoczkowie narciarscy Znani Amerykanie Znani Anglicy Znani Brytyjczycy Znani Czesi Znani Francuzi Znani Grecy Znani Hiszpanie Znani Holendrzy Znani Kanadyjczycy Znani Kolumbijczycy Znani Niemcy Znani Polacy Znani Rosjanie Znani Włosi Znani Żydzi

Linki sponsorowane

wywóz gruzu warszawa



Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

© 2021 Zyciorysy.info

Ciekawe artykuły

  • Karol Modzelewski
  • Nelson Mandela
  • Chuck Norris
  • Jacek Kaczmarski
  • Monika – znaczenie imienia, imieniny, zdrobnienia, patronka

Najpopularniejsze życiorysy