Zyciorysy.info - logo
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Politycy
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
  • Lista biografii
  • Kontakt
Władcy Polski

Stanisław August Poniatowski

Autor: Jakub Mazur | 13 marca, 2018 | Brak komentarzy
Stanisław August Poniatowski

Stanisław August Poniatowski (1732 – 1798), mianowicie ostatni król Polski (1764 – 1795), którego panowanie oznaczało próby zahamowania procesów toczących Rzeczpospolitą w kierunku upadku, jaki już wówczas wyraźnie rysował się na horyzoncie dziejów.


Spis treści

  • Krótki życiorys Stanisława Augusta Poniatowskiego
  • Biografia rozszerzona Stanisława Augusta Poniatowskiego
  • Ciekawostki o Stanisławie Auguście Poniatowskim
  • Cytaty Stanisława Augusta Poniatowskiego
  • Książka o Stanisławie Auguście Poniatowskim

Krótki życiorys Stanisława Augusta Poniatowskiego

Stanisław August Poniatowski przyszedł na świat w Wołczynie 17 stycznia 1732 roku. Pochodził z rodziny ściśle szlacheckiej, majętnej i wpływowej, połączonej koneksjami i więzami krwi z wieloma innymi rodami szlacheckimi – ojciec jego przykładowo był związany ze słynną Familią Czartoryskich. Młody Poniatowski dorastał w czasach oświecenia, więc kształcił się również w duchu tej epoki. Kilka lat spędził przykładowo w Petersburku, gdzie nawiązał nawet romans z carycą Katarzyną II. Rok 1764 przyniósł mu koronę Polski. Celem niezbędnych reform zorganizował sekm konwokacyjny, lecz spełzł on na niczym wobec oporu możnej szlachty i nikłego poparcia Rosji. Sprawy potoczyły się tymczasem w kierunku I rozbioru Polski w 1772 roku. Jednak z reform król nie rezygnował, mimo że jego kompetencje zostały uszczuplone. Doprowadził zatem do powstania Sejmu Wielkiego i uchwalenia Konstytucji 3 maja, drugiej konstytucji w świecie (po Amerykańskiej). Reformy i gruntowna przebudowa systemu spotkała się z interwencją Rosji i zawiązaniem się konfederacji targowickiej, do której król, w nadziei na poparcie Rosji, przyłączył się, został więc dla licznych zastępów braci szlacheckiej zdrajcą. Doszło wówczas do II rozbioru Polski, a w ślad za tym do wybuchu powstania kościuszkowskiego. W efekcie abdykował w roku 1795, po czym 3 lata później zmarł, w Petersburgu.

Biografia rozszerzona Stanisława Augusta Poniatowskiego

Szlachectwo

Pochodził z rodziny szlacheckiej. Jego ojciec był wojewodą mazowieckim oraz kasztelanem krakowskim, którego kariera zapowiadała się jak najlepiej z uwagi na małżeństwo z Konstancją, będącą siostrą Augusta Aleksandra Czartoryskiego i Fryderyka Michała Czartoryskiego, osobistości bogatych i wpływowych, o świetnym rodowodzie ziemiańskim. To dzięki temu ojciec Stanisława zasilił najpotężniejsze stronnictwo magnackie XVIII wieku, czyli Familię, którego członków skupiała właśnie rodzina Czartoryskich. Było to stronnictwo upatrujące z jednej strony nadziei w niezbędnych reformach kraju, a z drugiej w potrzebie współpracy w tym celu z Rosją.

Trud zmian

Był to czas oświecenia. Stanisław August dorastał zaznajamiając się z krajami, do których podróżował, przy okazji z intelektualnymi trendami. Istotne z tego punktu widzenia było spędzenie przez niego kilku lat w Petersburgu, gdzie odbył znajomość z carycą Katarzyną II ukoronowaną romansem. Wiele wskazywało na to, że poparcie Rosji w dziedzinie sukcesji do tronu polskiego ma zapewnione i nie przestrzelił w swych rachubach. W roku 1764 został królem Polski. Zabrał się więc za niezbędne i postulowane reformy, czego wyrazem był w tym samym roku sejm konwokacyjny. Niestety była to próba płonna i z kilku powodów nieudana. Po pierwsze poparcie Rosji dla króla gasło, po drugie spotkał się z silnym oporem części republikańskiej magnaterii. Zawiązały się przeciwko temu konfederacje radomska i barska, doszły więc też kwestie praw dysydentów.

Konstytucja 3 maja

Na skutek działań szlachty doszło do I rozbioru Polski. Jednak Poniatowski kontynuował usilne starania o reformy kraju, skupiając wokół siebie środowiska mu przychylne. Rzecz jasna po I rozbiorze uszczupliły się jego możliwości ze względu na mniejszą ilość kompetencji króla. Miało miejsce chociażby działanie na arenie międzynarodowej – chęci pozyskania przychylności Prus i Rosji. W efekcie doszło do powstania Sejmu Wielkiego, czyli następnie Konstytucji 3 maja, dzieła wiekopomnego. Niestety w związku z tymi reformami strona rosyjska przystąpiła do interwencji. Krok Poniatowskiego był tymczasem zgubny, przyłączył się bowiem do konfederacji targowickiej. Nie był w stanie uniknąć II rozbioru, a podczas powstania kościuszkowskiego nie zachował się zgodnie z racją stanu. W efekcie zmuszony przez carycę do abdykacji w roku 1795, zmarł wkrótce, bo w 1798 roku w Petersburgu.

Wkład oświeceniowy

Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego przypadło z pewnością na czas bardzo trudny, w którym musiał podejmować decyzje niejako w ogniu krzyżowym zwalczających się stronnictw. Tymczasem w świetle upadku RP, czy też targowicy, trzeba pamiętać o życiu kulturalnym, jakie rozkwitło właśnie za panowania tego króla. Oceniany niezwykle krytycznie, przebudowywał kraj na tyle, na ile pozwalała na to sytuacja wewnętrzna i międzynarodowa. Warto wspomnieć o przebudowie Zamku Królewskiego i Łazienek, również o Teatrze Narodowym, Szkole Rycerskiej, czy wreszcie Komisji Edukacji Narodowej. Wzrastała zatem świadomość narodowa i patriotyczna krzewiona u podstaw, mimo że kosztowało to sporo.

Ciekawostki o Stanisławie Auguście Poniatowskim

  • Wielu bywało pod wrażeniem jego wiedzy i wszechstronności wykształcenia.
  • Choć rodzina zagwarantowała mu niemałe sumy na wszelkie wydatki, szybko znalazł się w paryskim więzieniu – właśnie za długi. Natomiast po III rozbiorze jego długi osiągnęły astronomiczną kwotę 40 milionów złotych polskich.
  • Nie przepadał za alkoholem, nie palił, a imprezy w typowo szlacheckim stylu go nudziły, nie lubił bowiem obżarstwa.
  • Według opinii publicystów, problematyczne było zamiłowanie króla do pięknych ubrań, dzieł sztuki i bibelotów.
  • Od państw zaborczych otrzymał dożywotnią pensję.
  • Po wybuchu insurekcji kościuszkowskiej stał się zakładnikiem powstańców.

Cytaty Stanisława Augusta Poniatowskiego

  • „Aby mieć pewność, trzeba rozpocząć od wątpienia.”
  • „Odwaga i cierpliwość.”
  • „Znalazłem się w sytuacji szczególnej, lecz straszliwej; poświęciłem honor dla spełnienia obowiązku.”

Książka o Stanisławie Auguście Poniatowskim

„Stanisław August. Mąż wszystkich żon” jest książką Iwony Kienzler mówi o jego czasach, gdy bycie królem było jednocześnie elementem wzbudzającym zainteresowanie płci przeciwnej.

Źródła:

  • „300 postaci które zmieniły historię Polski i świata”. Videograf II, Chorzów 2008
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_August_Poniatowski
  • „Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki”. A. Zahorski, Warszawa 1966
  • https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Stanislaw-August-Poniatowski;3978951.html
  • „Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki”. Świat Książki, Warszawa 1996

Jak oceniasz ten artykuł?

Kliknij na gwiazdki i oceń. Twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 5 / 5. Oddanych głosów: 4

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Przykro nam, że tak oceniłeś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Ciekawe artykuły


August III Sas
August III Sas
Stanisław Leszczyński
Stanisław Leszczyński
Jan Olbracht
Jan I Olbracht
Konrad Mazowiecki
Konrad Mazowiecki
Przemysł II
Przemysł II
Leszek Biały
Leszek Biały

Tagi:

Biografie mężczyznBiografie osób zmarłychZnani Polacy

  • Poprzedni wpis Stanisław Wyspiański
  • Następny wpis Platon

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
  • Inne
  • Lista biografii
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Kontakt

Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

Najpopularniejsze biografie

  • Marzena Rogalska
  • Teresa Werner
  • Agnieszka Osiecka
  • Magda Narożna
  • Rafał Brzozowski
  • Dagmara Kaźmierska

Ciekawe artykuły

  • Irena Kwiatkowska
  • Zygmunt Chajzer
  • Hubert Hurkacz
  • Edyta Stein
  • Św. Rita