Stephen Hawking: biografia, choroba, IQ, osiągnięcia

Stephen Hawking niewątpliwie był jednym z największych i najsłynniejszych naukowców przełomu XX i XXI wieku. Dzięki ogromnej sile woli i pomocy otaczających go ludzi pomimo ciężkiej choroby udało mu się osiągnąć sukces. Został uhonorowany licznymi nagrodami, a jego książki w milionach egzemplarzy sprzedawane były na całym świecie.

Stephen Hawking – data urodzenia, rodzina, pochodzenie

Stephen Hawking urodził się 8 stycznia 1942 roku w Oxfordzie w południowej Anglii. Ciekawym zbiegiem okoliczności jest to, że ten dzień to jednocześnie 300 rocznica śmierci genialnego Galileusza. Rodzina, w której urodził się Stephen Hawking należała do ówczesnej klasy średniej. Jego rodzice studiowali na tamtejszym uniwersytecie, zarówno jego matka Isobel Hawking, która pracowała jako inspektor podatkowy jak i ojciec Frank, który był lekarzem i biologiem. Jego główną sferą zainteresowań i badań były choroby tropikalne. Zresztą po zakończeniu II wojny światowej został kierownikiem zakładu parazytologii w National Institute of Medical Research. Stephen miał dwie siostry: Mary i Philippę, młodsze od niego odpowiednio o 1,5 roku i 5 lat. W późniejszym czasie, kiedy Stephen miał już 14 lat, jego rodzice adoptowali chłopca imieniem Edward.

Młodość Stephena Hawkinga. Jak funkcjonował przed chorobą?

Pierwszą szkołą, do jakiej uczęszczał była Byron House School w Highgate. W dzieciństwie jego hobby były modele pociągów, zaś już w późniejszych latach młodzieńczych budował modele łodzi oraz samolotów. Jako nastolatek wraz z kolegami uwielbiał także projektować gry planszowe. Może się to wydawać zaskakujące, ale w młodości Stephen Hawking bynajmniej nie był prymusem. Od 13 roku życia był uczniem St. Alban School, w której uczył się raczej średnio. Jego rodzina przeprowadziła się do tego miasta w roku 1950. Próbował w międzyczasie dostać się do Westminster School, ale z powodu choroby ostatecznie nie podszedł do egzaminów.

Na dość wczesnym etapie wiedział już jednak w jakim kierunku chce się rozwijać: planował studiować fizykę lub matematykę. Uważał zresztą fizykę za najbardziej fundamentalną naukę. Jeszcze jako nastolatek w wieku zaledwie 17 lat uzyskał stypendium, które uprawniało go do podjęcia studiów na Uniwersytecie w Oxfordzie. W tamtym czasie zdarzył mu się również epizod kariery sportowej. Otóż był sternikiem w Klubie Wioślarskim, jednakże nie sprawdził się na tym stanowisku. W Oxfordzie spędził 3 lata, po czym przeniósł się do Cambridge, gdzie podjął już studia doktoranckie, rozpoczęte w 1962 roku. Interesujący jest fakt, iż na tamtym etapie pomimo wybrania specjalizacji w astronomii same obserwacje nie wywarły na nim większego wrażenia.

Choroba Stephena Hawkinga. W jaki sposób mówił?

Prawdziwą tragedią w życiu Stephena Hawkinga stała się choroba, na którą zapadł na początku roku 1963, chociaż zapewne dawała ona znać o sobie już wcześniej. Jeszcze w roku 1962 podczas jazdy na łyżwach upadł i nie mógł wstać o własnych siłach. To, na co zachorował Stephen Hawking to stwardnienie zanikowe boczne (ALS), nazywane również chorobą Lou Gehriga, baseballisty, który również na nią cierpiał. Choroba ta uszkadza komórki rdzenia kręgowego oraz części neuronów odpowiadających za postawę ciała; stopniowo prowadzi do zaniku mięśni a w konsekwencji utraty przez chorego władzy nad własnym ciałem. Pierwotnie dawano mu jedynie 2-3 lata życia, jednak na pewnym etapie postęp choroby się zatrzymał. Można powiedzieć, że przeszła ona w nietypowy, nadzwyczaj przewlekły stan. Na początku Hawking przemieszczał się na zwykłym wózku inwalidzkim, następnie musiał się przesiąść na elektryczny, sterowany palcami za pomocą joysticka, a kolejny był kierowany za pośrednictwem mięśni jego policzka.

Również mówienie, z początku normalne, wraz z pogłębianiem się choroby zaczynało sprawiać mu coraz większą trudność. Zdolność wydawania jakiegokolwiek głosu stracił po tym, jak w 1985 roku zachorował na zapalenie płuc. Konieczna bowiem okazała się tracheotomia. Niezbędne stało się zatem opracowanie metody, przy pomocy której mógłby komunikować się ze światem. Z początku służyła do tego tablica z zapisanymi literami, które były po kolei wskazywane litery, a Hawking unosząc brwi wskazywał tę właściwą. Jednakże metoda ta była niezwykle czasochłonna.

Nieoceniona okazała się tutaj pomoc Walta Wotosza, informatyka, którego żona również cierpiała na ALS. Napisał on dla Stephena Hawkinga program komputerowy, który pozwalał na wyświetlanie na ekranie liter i całych słów, które można było wybierać przy pomocy ruchów głową, oczu czy na późniejszym etapie mięśni policzka. Program ten został usprawniony przez współzałożyciela Intela Gordona Moore’a, który w 1997 roku zetknął się  z Hawkingiem podczas jednej z konferencji. Powstałe słowa były następnie wypowiadane przez syntezator mowy, z amerykańskim akcentem ze względu na producenta.

Stephen Hawking – IQ, odkrycia, osiągnięcia

Choroba Hawkinga nie wpłynęła na jego zdolności umysłowe. Sam jego poziom inteligencji nie został chyba nigdy zbadany. Pojawiają się tutaj spekulacje, że jego IQ wynosiło od 160 do nawet 190, jednakże on sam nigdy nie przywiązywał do tego wagi stwierdzając w jednym z wywiadów, że ci, którzy to czynią są nieudacznikami.

Przezwyciężywszy początkowe załamanie Stephen Hawking kontynuował naukę i w roku 1966 uzyskał stopień naukowy doktora za pracę pt. „Properties of the Expanding Universe”. Jako członek wydziału matematyki stosowanej i Instytutu Astronomii Teoretycznej pozostał później w Gonville & Caius College w Cambridge. W swojej pracy naukowej od początku koncentrował się na badaniach z zakresu szeroko rozumianej kosmologii. Współpracował m.in. z przyszłym laureatem Nagrody Nobla Rogerem Penrosem. Bazując na jego pracach dowiódł twierdzeń o tzw. osobliwościach kosmologicznych, m.in. Wielkiego Wybuchu, z których wynikało chociażby, że byłby on nieunikniony w niesymetrycznym Wszechświecie. Nawiasem mówiąc w bogatej karierze Stephena Hawkinga niewątpliwie zabrakło właśnie tego najważniejszego osiągnięcia: nigdy nie został laureatem Nagrody Nobla.

Późniejsze jego zainteresowania dotyczyły przede wszystkim czarnych dziur oraz zastosowania teorii kwantów do warunków istniejących w momencie, kiedy nastąpił Wielki Wybuch. W międzyczasie rozwijała się też jego kariera naukowa. W 1974 roku wykazał, że czarne dziury powinny emitować promieniowanie (promieniowanie Hawkinga), aż do wyczerpania energii. Natomiast w roku 1979 mianowano go profesorem matematyki na katedrze Lucasa Uniwersytetu w Cambridge. Jego pełne innowacyjnych tez wykłady przyczyniły się do tego, że zaczęto określać go mianem „nowy Einstein”.

Jest autorem wielu publikacji, najważniejsze z nich to m.in. „Krótka historia czasu. Od Wielkiego Wybuchu do czarnych dziur” (przetłumaczona na 40 języków), „Teoria wszystkiego: powstanie i losów Wszechświata”, „Jeszcze krótsza historia czasu”, „Czarne dziury” i „Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania”. Był wielokrotnie nagradzany przez różne osoby i instytucje. W 2009 roku prezydent USA Barack Obama uhonorował go Medalem Wolności. Z kolei Papieska Akademia Nauk przyznała mu Medal Piusa XI, a w trakcie ceremonii ukląkł koło niego papież Paweł VI.

Dowiedz się więcej o Stephenie Hawkingu

Był to pierwszy artykuł opisujący życie Stephena Hawkinga. Aby przeczytać drugą część kliknij:
Stephen Hawking – żona, dzieci, o Bogu, śmierć

Źródła

Z. Drozdowicz, Agnostycyzm uczonych– wybrane postacie, „Nauka”, nr 1/2020.
L. Fabisińska, Halo. Historia komunikowania się, Nasza Księgarnia, Warszawa 2020.
K. Ferguson, Stephen Hawking: An Unfettered Mind, St. Martin’s Press, Nowy Jork 2013.
S. W. Hawking, Krótka historia czasu. Od Wielkiego Wybuchu do czarnych dziur, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2000.
W. B. Irvine, Wyzwanie stoika, Insignis, Kraków 2020.
J. Levy, Stephen Hawking: The Man, the Genius, and the Theory of Everything, Rosen Publishing Group Inc., Nowy Jork 2018.
L. Peters, Geniusz, który oszukał śmierć, „Przekrój” nr 4/2002.
B. Ryan Jr., Stephen Hawking. Physicist and Educator, Facts on File Inc., Nowy Jork 2005.
J. Simmons, 100 największych uczonych wszech czasów, Świat Książki, Warszawa 1997.
D. Sokołowska, Stephen Hawking – tryumf umysłu, „Neutrino” nr 39/2017.
J. Stovall, K. Johnson, Words that Shaped Our World. LLegendary Voices of History: Quotes that Changed How We Think, What We Do, and Who We Are, Sound Wisdom, Shippensburg 2022.
A. Wiech, Stworzenie wszechświata w świetle nauki i religii. Analiza naukowych debat (Artykuł dyskusyjny), „Fides et Ratio”, nr 4/2019.

Zdjęcie główne: Defense Visual Information Distribution Service, Domena Publiczna, Picryl.com, obróbka: przycięcie i wyostrzenie

Tagi: