Maryja

Maryja, Maria z Nazaretu, Matka Boska była matką Jezusa Chrystusa i żoną Józefa z Nazaretu. Maryja, Królowa wszystkich świętych jest wśród stworzeń najwyższa godnością, dlatego Kościół oddaje Jej cześć szczególną, większą niż innym świętym.

Źródła i dokumenty o Najświętszej Maryi Pannie

Zasadniczym źródłem i najwyższej wagi dokumentem o Najświętszej Maryi Pannie jest Pismo święte. Spośród ksiąg Pisma świętego największe znaczenie mają dla nas teksty Ewangelii, które wspominają o Maryi w kilkunastu miejscach, co łącznie obejmuje 76 wierszy.

Zwiastowanie Maryi

Maryja była poślubiona św. Józefowi i mieszkała w galilejskim mieście Nazaret. Gdy tam przebywała Bóg posłał do niej Archanioła Gabriela, który rzekł «Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą,», a następnie zwiastował jej, że urodzi syna, któremu nada imię Jezus. «Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca». Anioł zwiastował, że stanie się to dzięki Duchowi Świętemu. «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym». Anioł powiedział także, że krewna Maryi, Elżbieta, uchodząca za niepłodną, poczęła w starości syna i jest już w szóstym miesiącu. Dodał, że dla Boga nie ma bowiem nic niemożliwego. Na to rzekła Maryja: «Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!» Wtedy odszedł od Niej anioł. (Łk 1, 26-38)

Św. Mateusz pisze w Ewangelii, że Maryja została brzemienna za sprawą Ducha Świętego po zaślubinach z Józefem, jednak jeszcze przed ich wspólnym zamieszkaniem. Św. Józef jest opisywany na kartach Ewangelii jako człowiek sprawiedliwy. Gdy dowiedział się, że jest ona w stanie błogosławionym, nie chciał on narazić Jej na zniesławienie, dlatego zamierzał potajemnie ją oddalić. Jednakże we śnie ukazał mu się anioł Pański i rzekł: «Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów». Czytamy dalej: „A stało się to wszystko, aby się wypełniło słowo Pańskie powiedziane przez Proroka: Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy: „Bóg z nami”. Zbudziwszy się ze snu, Józef uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją Małżonkę do siebie, lecz nie zbliżał się do Niej, aż porodziła Syna, któremu nadał imię Jezus.” (Mt 1, 18-25)

Nawiedzenie św. Elżbiety

W tamtym czasie Maryja z pośpiechem wybrała się w góry, aby przybyć do swojej krewnej, św. Elżbiety, która była w stanie błogosławionym, jak to wcześniej zapowiedział Maryi anioł. Kiedy Maryja weszła do domu Zachariasza, pozdrowiła Elżbietę. Czytamy na kartach Ewangelii św. Łukasza: „Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę. Wydała ona okrzyk i powiedziała: «Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona. A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie. Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana»”. Tym dzieckiem w łonie Elżbiety jest św. Jan Chrzciciel, który jako prorok będzie zwiastował nadejście Mesjasza. Następnie Maryja miała w jej domu wypowiedzieć/zaśpiewać hymn (Magnificat). (Łk 1, 39-56)

Narodzenie Pana Jezusa

W tamtym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Każdy musiał wybrać się do swojego miasta, aby tam dać się zapisać. Św. Józef udał się do Betlejem, gdyż pochodził z domu i rodu Dawida. Wybrał się wraz z Maryją, która była w stanie błogosławionym. Czytamy w Ewangelii św. Łukasza: „Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie.” (Łk 2, 1-7)

Pokłon pasterzy (obraz Honthorsta):

Okolicznym pasterzom anioł oznajmił narodziny Zbawiciela, dlatego poszli oddać Mu cześć (Łk 2, 8-20). Pokłon Mesjaszowi oddali także mędrcy ze Wschodu, którzy zostali zaprowadzeni na miejsce przez gwiazdę (Mt 2,1-12).

Ofiarowanie Jezusa w świątyni

„Gdy nadszedł dzień ósmy i należało obrzezać Dziecię, nadano Mu imię Jezus, którym Je nazwał anioł, zanim się poczęło w łonie [Matki].” (Łk 2,21) Następnie, gdy minęły dni oczyszczenia według Prawa Mojżeszowego, ofiarowano Jezusa w świątyni, gdyż w Prawie Pańskim było napisane: Każde pierworodne dziecko płci męskiej będzie poświęcone Panu (Łk 2, 22-24). Wówczas Symeon, człowiek prawy i sprawiedliwy za natchnieniem Ducha Świętego przyszedł do świątyni. Błogosławił Józefa i Maryję, i wygłosił do Maryi proroctwo o Jezusie: «Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, któremu sprzeciwiać się będą. A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu» (Łk 2, 25-33).

Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej:

Ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu

W Ewangelii św. Mateusza czytamy, że anioł Pański ukazał się we śnie Józefowi i powiedział mu, aby wraz z Maryją i Jezusem uciekł do Egiptu, gdyż Herod będzie szukał Dziecięcia, aby Je zgładzić. „On wstał, wziął w nocy Dziecię i Jego Matkę i udał się do Egiptu; tam pozostał aż do śmierci Heroda.” (Mt 2, 13-15)

Musieli uciekać, gdyż Herod, król Judei, dowiedział się od mędrców o narodzinach zapowiedzianego przez Pisma króla żydowskiego i w obawie przed utratą władzy wydał rozkaz wymordowania wszystkich chłopców do drugiego roku życia.

Ucieczka do Egiptu (obraz Rembrandta z 1627 roku):

Gdy Herod umarł, Józefowi we śnie ukazał się anioł Pański i rzekł: „«Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i idź do ziemi Izraela, bo już umarli ci, którzy czyhali na życie Dziecięcia». On więc wstał, wziął Dziecię i Jego Matkę i wrócił do ziemi Izraela.” W Judei panował Archelaos, syn Heroda, dlatego Józef bał się tam iść. We śnie otrzymał nakaz, aby udał się w stronę Galilei. Przybyli do miasta Nazaret i tam osiedli. „Tak miało się spełnić słowo Proroków: Nazwany będzie Nazarejczykiem”. (Mt 2, 19-23)

Odnalezienie Jezusa w świątyni

„Rodzice Jego chodzili co roku do Jerozolimy na Święto Paschy. Gdy miał lat dwanaście, udali się tam zwyczajem świątecznym. Kiedy wracali po skończonych uroczystościach, został Jezus w Jerozolimie, a tego nie zauważyli Jego Rodzice. Przypuszczając, że jest w towarzystwie pątników, uszli dzień drogi i szukali Go wśród krewnych i znajomych. Gdy Go nie znaleźli, wrócili do Jerozolimy szukając Go.
Dopiero po trzech dniach odnaleźli Go w świątyni, gdzie siedział między nauczycielami, przysłuchiwał się im i zadawał pytania. Wszyscy zaś, którzy Go słuchali, byli zdumieni bystrością Jego umysłu i odpowiedziami. Na ten widok zdziwili się bardzo, a Jego Matka rzekła do Niego: «Synu, czemuś nam to uczynił? Oto ojciec Twój i ja z bólem serca szukaliśmy Ciebie». Lecz On im odpowiedział: «Czemuście Mnie szukali? Czy nie wiedzieliście, że powinienem być w tym, co należy do mego Ojca?» Oni jednak nie zrozumieli tego, co im powiedział.

Potem poszedł z nimi i wrócił do Nazaretu; i był im poddany. A Matka Jego chowała wiernie wszystkie te wspomnienia w swym sercu. Jezus zaś czynił postępy w mądrości, w latach i w łasce u Boga i u ludzi.” (Łk 2, 41-52)

Działalność publiczna Jezusa

Św. Jan przytacza fakt obecności Maryi wraz z synem na weselu w Kanie Galilejskiej. Kiedy zabrakło tam wina, Maryja powiedziała do sług: „Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie”. Wówczas Jezus kazał napełnić stągwie wodą i zanieść staroście weselnemu. Woda zamieniła się w wino i był to pierwszy z opisanych w Ewangeliach cudów Jezusa w okresie jego publicznej działalności. „Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego jego uczniowie.” (J 2, 1-11)

Jezus spotyka swoją matkę (obraz Lucasa Cranacha Starszego):

Synoptycy (św. Mateusz, św. Łukasz, i św. Marek) przywołują sytuację, kiedy Maryja i krewni Jezusa przyszli do Niego gdy nauczał i chcieli się z Nim widzieć, lecz nie mogli się do Niego dostać z powodu tłumu (por. Mt 12,46-50; Mk 3,33-35; Łk 8,19-20). „Lecz On odpowiedział temu, który Mu to oznajmił: «Któż jest moją matką i którzy są moimi braćmi?» I wyciągnąwszy rękę ku swoim uczniom, rzekł: «Oto moja matka i moi bracia. Bo kto pełni wolę Ojca mojego, który jest w niebie, ten Mi jest bratem, siostrą i matką»” (Mt 12, 46-50)

Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa

Maryja wraz ze św. Marią Magdaleną, św. Marią Kleofasową i św. Janem stali pod krzyżem na Kalwarii, gdzie Maryja oddana przez umierającego Syna w opiekę uczniowi św. Janowi (J 19,25-27), otrzymała misję duchowego macierzyństwa nad całym rodzajem ludzkim.

Chrystus na krzyżu z Maryją, Marią Magdaleną i Janem u swoich stóp (Francisco de Zurbarán, sothebys.com, CC BY-SA 4.0):

Dzieje Apostolskie zdają się potwierdzać, że Maryja była obecna przy zesłaniu na Apostołów Ducha Świętego (Dz 1, 14).

Inne źródła informacji o Najświętszej Pannie Maryi – rodzice Maryi

Jest jeszcze jedno źródło informacji o Najświętszej Pannie Maryi: apokryfy. Dawni pisarze kościelni odnosili się do tego rodzaju dokumentów podejrzliwie, by nie powiedzieć, że wręcz wrogo. Dzisiaj krytyka usiłuje z nich wydobyć ziarno prawdy, przekazane tą drogą przez tradycję. Odnośnie do Maryi pism apokryficznych jest kilkanaście. Świadczy to o żywym zainteresowaniu pierwotnego chrześcijaństwa osobą Maryi. Może najbardziej z nich wiarygodną jest Protoewangelia Jakuba, pochodzi bowiem z roku ok. 150, sięga więc samych początków Kościoła. Z tego apokryfu dowiadujemy się, że rodzicami Maryi byli: św. Anna i św. Joachim; oraz że Maryja przez rodziców została oddana do świątyni. Kościół święto Ofiarowania Maryi obchodzi dnia 21 listopada. Apokryf liczy 24 rozdziały i rozszedł się we wszystkich znanych wtedy językach: greckim, syryjskim, koptyjskim, arabskim, etiopskim i łacińskim. Inny apokryf, dawny, bo pochodzący z wieku III, pt. Przejście Maryi potwierdza wiarę starożytnego chrześcijaństwa w tajemnicę wniebowzięcia Maryi.

Niepokalane poczęcie Maryi

Niepokalane Poczęcie Maryi jako dogmat ogłosił uroczyście papież Pius IX w 1854 roku. Ojciec święty tą deklaracją nie wymyślił nowego dogmatu, a jedynie swoją najwyższą powagą go usankcjonował. Taka bowiem była i jest powszechna nauka Kościoła.

Cały rodzaj ludzki odziedziczył grzech pierworodny i jego skutki. Maryja została zachowana od tegoż dziedzictwa. Nie wypadało, by Matka Syna Bożego miała jakąkolwiek skazę na duszy, a tym bardziej, by choć na moment była pozbawiona łaski uświęcającej. Miała więc od chwili poczęcia swojego w łonie matki, św. Anny, niewinność, jaką miał Adam i Ewa przed upadkiem, rozum miała jasny, a wolę skłonniejszą do dobrego, niż do złego.

Wniebowzięcie Maryi

Wniebowzięcie Maryi zostało ogłoszone jako dogmat przez papieża Piusa XII w roku 1950. Pisarz kościelni i tradycja upatrują ten dogmat jako konsekwencję Niepokalanego Poczęcia Maryi. Śmierć bowiem, jak naucza św. Paweł Apostoł, przyszła na świat jako kara za grzech. Pan Bóg wyraźnie w raju pierwszych ludzi przed nią ostrzegał (Rdz 3, 3-4, Rz 5,12n.). Skoro zaś Maryja była wolną od grzechu pierworodnego, nie podlegała karze śmierci. Miała prawo do nieśmiertelności obiecanej pierwszym rodzicom w raju. Jest powszechnym przekonaniem, że Maryja, by się upodobnić do swojego syna jako Współodkupicielka rodzaju ludzkiego, umarła, ale Syn niebawem ciało jej wskrzesił i wraz z duszą zabrał do nieba. Zanim został ogłoszony dogmat, od dawna istniało święto Wniebowzięcia Maryi. Św. Jan Damasceński ((ur. ok. 675 – ok. 749) i św. German I (ok. 634 – 733) w homiliach swoich wysławiali tę prawdę wiary.

Koronacja Maryi (Diego Velázquez):

Inne ważne przywileje jakimi Bóg obdarzył Maryję

• Jej Boskie Macierzyństwo
• Jej dziewiczość
• „Łaski pełna”
• Wszechpośredniczka łask
• Współodkupicielka

Wspomożycielka Wiernych (obraz Valentina Metzingera):

Kult Maryi

Pan Bóg godnością przewyższa wszystko, co tylko istnieje. Dlatego też należy się Panu Bogu najwyższy kult, absolutny, tak prywatny, jak i publiczny. Kościół nazywa to: adoracją, uwielbieniem. Maryja jest tylko stworzeniem, ale wśród stworzeń najwyższą godnością, dlatego Kościół oddaje Jej cześć szczególną, większą niż innym świętym. Jak wiemy, kult świętych jest względny i pośredni. Czcimy bowiem świętych o tyle, że są przyjaciółmi Boga, że całą godność i chwałę zawdzięczają Panu Bogu. To trzeba odnieść również do Matki Bożej.

W swoich początkach chrześcijaństwo na pierwszy plan wysuwało Pana Jezusa jako Wcielonego Słowa i Zbawiciela świata. W miarę jednak, jak nauka Chrystusa ogarniała coraz to nowe obszary, powiększało się też zainteresowanie osobą Matki Zbawiciela. Dlatego wspomnienie o Niej zauważamy u pierwszych Ojców Kościoła czy nawet w apokryfach. Kiedy zaczął rozwijać się kult męczenników a potem zaraz wyznawców, kult Matki Bożej zyskiwał na znaczeniu. Od IV wieku można już mówić o powszechnym w Kościele kulcie Maryi. Wzrósł on po Soborze Efeskim (431), kiedy zaczęto stawiać ku czci Matki Bożej kościoły, otaczać kultem Jej obrazy, układać modlitwy, wygłaszać homilie i obchodzić Jej święta. Dzisiaj kult Matki Bożej w Kościele katolickim jest tak powszechny i żywy, że stanowi jedną z jego cech charakterystycznych.

Polska należy do czołówki narodów, wyróżniających się szczególnym nabożeństwem do Najświętszej Maryi Panny, dlatego zasłużyła sobie na zaszczytny tytuł „narodu maryjnego”. Istnieje kilkaset miejscowości, które zapożyczyły swoją nazwę od imienia Maryi, powstało bardzo dużo przysłów ludowych związanych z imieniem Maryi lub z Jej świętami. Powstało w naszej ojczyźnie kilka tysięcy kościołów ku Jej czci i ponad 700 sanktuariów maryjnych. Sercem katolickiej Polski od ponad 600 lat jest Jasna Góra w Częstochowie.

Z pieśnią Bogurodzica Dziewica szło polskie rycerstwo w bój. Na sztandarach polskich obok orła i pogoni był niemal zawsze wizerunek Maryi. Literatura polska maryjna jest tak bogata, że mogłaby zastąpić całą literaturę niejednego narodu. Nie było wprost szanującego się pisarza, który by nie złożył hołdu Maryi. Żaden naród nie ma tylu do pieśni do Matki Bożej pełnych bogactwa melodii i treści, co nasz. Kult Maryi zostawił także głęboki ślad w architekturze, malarstwie i rzeźbie.

Imię Maryi nosi kilkudziesięciu świętych i jeszcze więcej błogosławionych.

Film o życiu Maryi

W 2012 roku powstał przepiękny miniserial o życiu Maryi, składający się z 4 odcinków po 50 minut każdy. Naprawdę warty jest zobaczenia. Dostępny jest w całości na YouTube:

Maria z Nazaretu 2012 cały film -lektor

Objawienia Maryjne

Matka Boża objawiała się w różnych miejscach na świecie. Jej przekaz zawsze jest podobny: wzywa do modlitwy i nawrócenia. Do najpopularniejszych objawień zatwierdzonych przez Kościół należą objawienia w Fatimie, Lourdes, Guadalupe, Kibeho, Gietrzwałdzie i w La Salette.

Dnia 24 czerwca 1981 roku Matka Boża zaczęła objawiać się sześciorgu widzącym w Medjugorie. Objawienia trwają do dzisiaj. Maryja w swoim przesłaniu wzywa świat do modlitwy i nawrócenia oraz przekazuje liczne orędzia, w których zachęca do pogłębienia życia wiary i życia sakramentalnego, do lektury Pisma Świętego, oraz wszelkiej pobożnej praktyki, do pokuty oraz oddania życia Jezusowi. Przekazuje widzącym tajemnice dotyczące przyszłych losów Kościoła i świata. Kościół katolicki wstrzymuje się z ostatecznym osądem objawień. Obecnie nie zostały uznane jako prawdziwe ani fałszywe.

Radio Maryja

Nie sposób nie wspomnieć w kontekście Maryi o najpopularniejszym polskim radiu katolickim – Radio Maryja. Za patronkę radia obrano właśnie Maryję. Rozgłośnia ta charakteryzuje się promowaniem wartości katolickich i patriotycznych, czyniąc to w niezwykle rzetelny i kulturalny sposób, dzięki posłudze Redemptorystów i osób świeckich. Ogromnie wartościowymi audycjami są m.in.: „Aktualności dnia” i „Rozmowy niedokończone”, w których goszczą specjaliści z różnych dziedzin, dzieląc się ze słuchaczami zdumiewającą wiedzą. Audycję „Rozmowy niedokończone” współtworzą także słuchacze, którzy w danym temacie mogą się podzielić swoją wiedzą i świadectwem oraz zadać pytania goszczącemu na antenie specjaliście. Radio Maryja jest rozgłośnią prorodzinną, posiadając w swoim stałym harmonogramie audycje dla dzieci, młodych oraz małżonków i rodziców. Prospołeczny przekaz radia wyraża się także poprzez audycje dla chorych czy audycje z poradami specjalistów (m.in. lekarzy, ekologów, pedagogów, psychologów). Radio realizuje swoją misję ewangelizacyjną poprzez katechezy, homilie, przedstawianie postaci świętych czy transmisje Mszy. Niemożliwe jest przedstawienie w kilku zdaniach bogactwa, jakie oferuje ta rozgłośnia, można je jedynie odkrywać poprzez stałe włączenie się w słuchanie audycji, które są w stanie nas ubogacać oraz wlewać w nas Boże światło i Boże spojrzenie na różne tematy.

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o Maryi

Bibliografia

Ks. Wincenty Zaleski SDB, Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Salezjańskie, Łódź 1982

Biblia Tysiąclecia Online, Wydawnictwa Pallottinum, Poznań 2003

Jacek Święcki, Mateusz.pl, Wniebowzięta w Jerozolimie, dostęp: 02.05.2022

Biskup Karol Radoński, Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego, Księgarnia św. Wojciecha, 1947

Redakcja Misyjne.pl, Objawienia Maryjne na świecie, dostęp: 02.05.2022

Autor zdjęcia głównego: Sassoferrato, Domena publiczna

Zobacz także

Zapraszamy do przeczytania życiorysu Jezusa Chrystusa:

Jezus Chrystus

Tagi: