Albert Einstein jest uznawany za jednego z największych fizyków w całej historii, obok takich jak Newton, Maxwell czy Galileusz. W 1999 r. czasopismo naukowe Physics World przeprowadziło ankietę w gronie 100 najlepszych fizyków. Jako największego fizyka wszech czasów wskazano właśnie Einsteina. W 2001 r. Einstein był też uznany za człowieka stulecia według amerykańskiego tygodnika „Time”. Einstein ma na swym koncie opublikowanych ponad 450 prac, w tym ponad 300 stricte naukowych. Dzięki niemu zmienił się też obraz filozofii nauki.
Spis treści
Krótki życiorys Alberta Einsteina
Urodzony 14 marca 1879 w Ulm, a zmarły 18 kwietnia 1955 w Princeton Albert Einstein był niemieckim fizykiem pochodzenia żydowskiego. Albert Einstein był Laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 roku w dziedzinie fizyki teoretycznej, a ściślej za „wkład do fizyki teoretycznej, zwłaszcza opis prawa efektu fotoelektrycznego”.
Albert Einstein to twórca szczególnej wagi. Owocem jego wieloletnich prac jest słynna teorii względności. Albert Einstein był autorem wynikającej z teorii względności równoważności masy i energii, która sformułowana jest słynnym wzorem E = mc². Einstein zatem to twórca ogólnej teorii względności – teorii uważanej za jego największe dzieło – oraz twórca opartych na teorii względności pierwszych spekulacji o falach grawitacyjnych i pierwszych modeli kosmologicznych. Jest współtwórcą mechaniki kwantowej, a w niej pojęcia fotonu i korpuskularno-falowej teorii światła. Jednocześnie – Einstein to czołowy krytyk najczęstszej interpretacji tej teorii, czyli kopenhaskiej interpretacji. Jest też współautorem paradoksu EPR. Albert Einstein jest też odkrywcą emisji wymuszonej, możliwości istnienia kondensatu Bosego-Einsteina i statystyki Bosego-Einsteina.
Einstein jest uważany za jednego z największych, jeśli nie największego fizyka XX wieku, obok lub przed innymi twórcami w dziedzinie mechaniki kwantowej, do których należy Paul Dirac, Erwin Schrödinger czy Werner Heisenberg. Jego ogólna teoria względności była i wciąż pozostaje największym przełomem w fizyce XX wieku, obok wspomnianej teorii kwantów.
Biografia rozszerzona Alberta Einsteina
Lata bardzo wczesne
Albert Einstein urodził się w Ulm, w Niemczech. Ojciec Alberta był żydowskim urzędnikiem miejskim. Źródła mówią, iż młody Einstein nie należał do szczególnych entuzjastów szkoły średniej, jednak miał na szczęście u swego boku wsparcie Jakuba Einsteina, swego wuja, którego wpływ na młodego Einsteina był cokolwiek zbawienny – on to zainteresował przyszłego noblistę bacznymi studiami matematycznymi. Okazało się, że jego „konikiem” wkrótce zostały właśnie nauki ścisłe i na nic zdało się parcie rodziców, by studiował prawo w Zurychu, w efekcie zmienił studia wkrótce na fizykę i matematykę. Parał się tez muzyką, rokował całkiem nieźle w roli skrzypka. Przyjąwszy następnie szwajcarskie obywatelstwo i rozpoczął pracę jako młodszy inspektor Szwajcarskiego Urzędu Patentowego. Rok 1905 był niezwykle istotny dla Einsteina, ponieważ obronił wtedy swą pracę doktorską. Wtedy to światło dzienne ujrzały publikacje jego autorstwa, dotyczące fizyki, wśród nich ten dotyczący ruchów Browna na poziomie cząsteczkowym.
Trampolina po profesurę
Rok 1909 oznaczał dla Alberta Einsteina już zaangażowanie w naukę całkowite. Został niedługo wcześniej profesorem nadzwyczajnym fizyki teoretycznej na uniwersytecie w Zurychu, objął przy tym wkrótce stanowisko również profesora, także na kierunku fizyki, ale uniwersytetu w Pradze. Przebywał w Pradze rok, po czym wrócił do Zurychu. W 1914 roku władze Niemiec zdecydowały przyznać Einsteinowi obywatelstwo, mógł zatem bez skrępowania zostać dyrektorem Instytutu Fizyki w Pruskiej Akademii Nauk, jak również profesurę uniwersytetu w Berlinie. Szczęście w Niemczech nie potrwało jednak zbyt długo. Czas sprzyjający szybko minął, do władzy doszli naziści, dla których istotniejsze od dokonań naukowych uczonego były jego korzenie żydowskie, które zadecydowały o paleniu jego książek, podobnie jak wielu innych twórców żydowskich. Wobec tego zdecydował się migrować do USA w 1934 roku, otrzymując niemal z miejsca stanowisko profesora w Princeton – w Instytucie Studiów Zaawansowanych. Rok 1940 przyniósł uczonemu dar specjalny i dość rzadki, ponieważ obywatelstwo Stanów Zjednoczonych.
Atom na piedestale
Trzeba nam zaznaczyć, że do wybuchu II wojny Albert Einstein był zagorzałym pacyfistą. Bieg wydarzeń tymczasem zreasumował ten pogląd. Został wkrótce równie wielkim co pacyfistą zwolennikiem budowy i wykorzystania broni atomowej, czy też szerzej – wykorzystywania energii płynącej z rozszczepiania materiałów radioaktywnych. Zaznaczmy, że Einstein pomimo tego nie brał udziału w projekcie Manhattan. Wojna wkrótce obróciła się na korzyść USA, więc Einstein dostrzegł potrzebę specjalnej kontroli nad rozprzestrzenianiem broni atomowej. W roku 1953 Einstein złożył swój podpis pod pacyfistycznym manifestem autorstwa wybitnego myśliciela, Bertranda Russela. Wyraził się wtedy dobitnie, w zdaniu: „Gdybym tylko wiedział, powinienem był zostać zegar – mistrzem”. Zmarł w Princeton, lecz przedwcześnie. Powodem przedwczesnego odejścia był nieleczony tętniak aorty. Stwierdził wówczas dość lapidarnie, że: „Sztuczne przedłużanie życia jest niesmaczne”.
Wielki dorobek Einsteina
Dorobek Albert a Einsteina jest niepodważalny. Pod wiele późniejszych odkryć to właśnie Einstein położył gruntowny fundament. Rok 1905 to jego teoria względności, podstawa wielu innych praw dotyczących natury spraw rządzących kosmosem. „Czas” i „przestrzeń” uczony połączył w „czasoprzestrzeń”, zatem wyprowadził wzór „E=mc2”, gdzie E to całkowita energia ciała, m jest masą ciała relatywną, C natomiast to prędkość światła w warunkach próżni. Procesy jądrowe zostały jedynie praktycznym potwierdzeniem owego wspaniałego wzoru. Einstein to również ogólna teoria względności, datowana na lata 1907 – 1916, a zastosowanie odnalazła w przypadku układów, które poruszają się ruchem przyśpieszonym. Einstein, by nie było wątpliwości, wyjaśnił w końcu zjawisko grawitacji, twierdząc, iż na skutek zakrzywienia czasoprzestrzeni samo ciążenie występuje przez masę. Teoria ta posłużyła później w sprawach naukowych dywagacji nad funkcją czarnych dziur. Nagrodę Nobla otrzymał w 1921 roku, motywem Komitetu Noblowskiego była jego teoria praw, jakie rządzą efektem fotoelektrycznym.
Ciekawostki o Albercie Einsteinie
- Albert Einstein był niezwykle utalentowanym skrzypkiem.
- Ogólna teoria względności okazała się dziełem Einsteina najbardziej wiekopomnym, mimo że Nobla otrzymał za teorie praw rządzących efektem fotoelektrycznym.
- Był zwolennikiem wykorzystania broni jądrowej przeciwko Państwom Osi.
- Złożył swój podpis pod petycją środowisk gejowskich, które walczyły w Niemczech o zalegalizowanie homoseksualizmu.
- Naziści nie docenili Einsteina (wyznaczyli nagrodę w wysokości 5 tys. USD dla każdego, kto sprawi, że odejdzie on z tego świata)
- Mózg Einsteina był większy od przeciętnego o 15%, w tym głównie płat ciemieniowy.
- Jakkolwiek mózg Einsteina był większy od przeciętnego o 15%, to mylił on daty i numery telefonów – według świadków – nagminnie.
- Zwykle uważa się, że wynalezienie teorii względności było kluczem do otrzymania przez Einsteina Nagrody Nobla. Tymczasem to wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego zadecydowało o przyznaniu mu tej nagrody.
- Izrael zaproponował uczonemu fotel prezydenta. Einstein z możliwości nie skorzystał.
- Einstein był agnostykiem.
- Pieniądze z Nagrody Nobla Einstein uiścił na rzecz byłej żony.
- W dzieciństwie Einstein uważany był za zwykłego, rozkojarzonego chłopaka, któremu nikt nie wróżył wielkiej kariery.
- Przyjaciółką Einsteina była Maria Skłodowska-Curie.
Cytaty Alberta Einsteina
„Co naprawdę mnie interesuje, to czy Bóg miał jakikolwiek wybór przy tworzeniu świata.”
„Cóż za smutna epoka, w której łatwiej jest rozbić atom niż zniszczyć przesąd.”
„Czasem jest tak, że to, co się liczy, nie da się policzyć, a to, co daje się policzyć – nie liczy się.”
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Albert_Einstein
- https://biografia24.pl/albert-einstein/
- „300 postaci które zmieniły historię Polski i świata”. Videograf II, Chorzów 2008
