Aleksander Puszkin

Aleksander Puszkin (1799-1837) był rosyjskim poetą, dramaturgiem oraz prozaikiem – najwybitniejszym przedstawicielem romantyzmu rosyjskiego.

Krótki życiorys Aleksandra Puszkina

Aleksander Puszkin urodził się 6 czerwca 1799 roku w Moskwie.

Aleksander Puszkin był pod wielkim wrażeniem twórczości Byrona. Był tym, który stworzył jedno z najznakomitszych dzieł tamtej epoki, mianowicie poemat dygresyjny, a zatytułowany „Eugeniusz Oniegin”, utwór, który traktuje o rozczarowaniu miłością czy nawet szerzej – życiem. Aleksander Puszkin był wielkim reformatorem rosyjskiego języka literackiego – postulował bowiem włączenie do rosyjskiego pierwiastków swoistej potoczności oraz elementów zapożyczonych z innych gatunków w obszarze szeroko pojętej literatury. W młodości związany był z działaniami dekabrystów, i pod ich to wpływem Puszkin zdołał napisać swe utwory polityczne. Został w efekcie tego w końcu skazany na zesłanie na południowe rubieże Rosji, a to ze względu na antycarskie ostrze jego działalności literackiej. Po kilku latach kara została złagodzona, Puszkin został w zamian skazany na przebywanie w majątku swojej matki. Nawiązał przyjaźń z wybitnym wieszczem i polskim poetą, Adamem Mickiewiczem, z którym prowadził ożywioną korespondencję. W związku z ogółem budzonych kontrowersji oraz jawnie głoszonych poglądów politycznych Puszkin był obiektem rozmaitych intryg. Zginął tragicznie 10 lutego 1837 roku w Petersburgu, został wtedy ciężko raniony w pojedynku – bronił w ten sposób honoru swojej małżonki.

Do najwybitniejszych dzieł Puszkina należą takie pozycje jak poematy „Rusłan i Ludmiła”, „Jeniec Kaukaski”, „Cyganie”, tragedia „Borus Godunow”, czy też wybitne powieści, takie jak „Dubrowski”, „Dama pikowa” oraz „Córka kapitana”.

Rozszerzona biografia Aleksandra Puszkina

Ojciec Puszkina, Siergiej Lwowicz Puszkin (1767–1848), pochodził z wybitnej rodziny szlachty rosyjskiej, której początki sięgają XII wieku. Z kolei matka Puszkina, Nadieżda (Nadia) Ossipowna Gannibal (1775–1836), została potomkinią ze szlachty niemieckiej i skandynawskiej.

Urodzony w 1799 roku w Moskwie Puszkin został powierzony na wychowanie pielęgniarkom i francuskim korepetytorom (do dziesiątego roku życia mówił głównie po francusku). Z językiem rosyjskim zapoznał się poprzez kontakt z gospodyniami domowymi i jego nianią Ariną Rodionovną, którą bardzo kochał i do której był bardziej przywiązany niż do własnej matki.

Literackie początki

Swój pierwszy wiersz opublikował w wieku 15 lat. Kiedy skończył szkołę, w ramach prestiżowego Liceum Cesarskiego w Carskim Siole koło Petersburga, jego talent był już powszechnie rozpoznawany na rosyjskiej scenie literackiej. Po szkole Puszkin zanurzył się w tętniącej życiem i hałaśliwej intelektualnej kulturze młodzieżowej stolicy, którą był wówczas Sankt Petersburg. W 1820 roku opublikował swój pierwszy długi wiersz, „Ruslan i Ludmiła”, z wieloma zawartymi tam kontrowersjami związanymi z tematem i stylem tego utworu.

Jako aktywista

Jeszcze podczas pobytu w Liceum, Puszkin był pod silnym wpływem kantowskich liberalnych nauk indywidualistycznych w założeniu Aleksandra Pietrowicza Kunicyna, którego Puszkin upamiętniał później w swoim wierszu. Puszkin pogrążył się także w myślach na temat oświecenia francuskiego, które pozostanie na stałe już sentymentem twórcy przez całe jego życie, szczególnie jeśli chodzi o poglądy i twórczość takich jak Diderot i Voltaire, których opisał jako „pierwszych, którzy podążając nową drogą wprowadzili lampę filozofii na salony ciemnych archiwów historii ”.

Puszkin stopniowo zaangażował się w reformatorskie społeczne działania, szybko zostając rzecznikiem radykałów literackich. To rozgniewało ówcześnie panujące władze i doprowadziło do jego wyjazdu na Kaukaz i na Krym, a następnie do Kamionki i Kiszyniowa w Mołdawii, gdzie Puszkin został masonem.

Wstąpił później do tajnej organizacji Filiki Eteria, której celem było obalenie panowania osmańskiego w Grecji i ustanowienie niezależnego państwa greckiego. Inspirowała go zapewne rewolucja grecka, a kiedy wybuchła wojna z Turkami osmańskimi, Puszkin poprowadził dziennik, w którym zapisywał wydarzenia z greckiego powstania narodowego.

Rozkwit

Aleksander Puszki przebywał w Kiszyniowie do 1823 roku, pisząc tam dwa wiersze romantyczne, które przyniosły mu uznanie: „Jeńca Kaukazu” i „Fontanne Bakczysaraja”. W 1823 r. Puszkin przeniósł się do Odessy, gdzie ponownie starł się z rządem, który odesłał go następnie na wygnanie do wiejskiej posiadłości jego matki w Michajłowskoje (pod Pskowem), gdzie przebywał w latach 1824–1826.

W Mikhaylovskoye Pushkin napisał oddające nastrój jego ducha nostalgiczne wiersze miłosne, które poświęcił Elizavecie Vorontsova – żonie generalnego gubernatora Malorossii. Następnie Puszkin kontynuował prace nad powieścią „Eugeniusz Oniegin”.

W Mikhaylovskoye w 1825 roku Puszkin napisał wiersz „Do…”. Powszechnie uważa się, że poświęcił ten wiersz Annie Kern, ale istnieją również i inne opinie. Poeta Michaił Dudin uważał, że wiersz jest poświęcony służącej Oldze Kalashnikova. Puszkinistka Kira Victorova wierzyła natomiast, że wiersz ten został poświęcony cesarzowej Elizawecie Aleksiejewnej.

Władze wezwały Puszkina do Moskwy, gdy jego wiersz „Oda do wolności” został znaleziony wśród rzeczy rebeliantów z powstania dekabrystów (1825). Został zesłany w 1820 r., przy czym przyjaciele i rodzina Puszkina nieustannie prosili władze o jego uwolnienie, wysyłając listy i spotykając się z carem Aleksandrem I, a następnie z carem Mikołajem I. Po spotkaniu z carem Mikołajem I Puszkin uzyskał zwolnienie z wygnania i rozpoczął pracę jako radca tytularny Archiwum Narodowego. Ponieważ jednak powstańcy z powstania dekabrystów (z roku 1825) w Sankt Petersburgu zachowali niektóre wcześniejsze wiersze polityczne Puszkina, car zachował ścisłą kontrolę nad wszystkim, co Puszkin wtedy publikował, ograniczając jednakowoż dozorem jego wolność do swobodnego podróżowania.

W tym samym roku (1825) Puszkin napisał także, co zostało jego najbardziej znaną sztuką, dramat „Borys Godunow”, a to będąc w posiadłości matki. Nie mógł jednak uzyskać pozwolenia na opublikowanie go od razu, otrzymał je dopiero po pięciu latach. Oryginalna i nieocenzurowana wersja dramatu została wystawiona dopiero w 2007 roku.

W latach 1825–1829 poznał i zaprzyjaźnił się z polskim poetą Adamem Mickiewiczem. W 1829 r. twórca podróżował przez Kaukaz do Erzurum, aby odwiedzić przyjaciół walczących w armii rosyjskiej podczas wojny rosyjsko-tureckiej.

Około 1828 r. Puszkin spotkał Natalię Gonczarową, wówczas mającą 16 lat a będącą jedną z najgłośniejszych piękności ówczesnej Moskwy. Po długich rozterkach tejże Natalii, przyjęła ona jednak propozycję małżeństwa. Później Puszkin i jego żona stali się regularnymi członkami społeczeństwa dworskiego. Oficjalnie zaręczyli się 6 maja 1830 roku. Z powodu wybuchu cholery i innych okoliczności ślub został opóźniony o rok. Ceremonia odbyła się 18 lutego 1831 roku (w starym stylu) w kościele Wielkiego Wniebowstąpienia na ulicy Bolszaja Nikitskaya w Moskwie. Gdy car nadał Puszkinowi najniższy tytuł dworski; Dżentelmen z Izby, poeta był wściekły, czując, że car zamierzał go upokorzyć, sugerując tym samym bowiem, iż Puszkin został przyjęty na salony nie z jego własnych zasług, ale wyłącznie po to, aby jego żona, która miała wielu wielbicieli, w tym samego cara, mogła właściwie uczestniczyć w odbywających się balach.

W roku 1831, w okresie rosnących wpływów literackich Puszkina, poznał on jednego z innych wielkich wczesnych pisarzy rosyjskich, Mikołaja Gogola. Po przeczytaniu tomu opowiadań Gogola z lat 1831–1832 Puszkin wsparł go i zamieścił niektóre z najsłynniejszych opowiadań Gogola w czasopiśmie „Współczesność”, które to sam założył w 1836 roku.

Śmierć

W roku 1837, na skutek zawiązanej i prowokacyjnej wobec jego osoby intrygi dworskiej, Puszkin zmuszony był stanąć w obronie honoru żony, co sprowadziło się do pojedynku z francuskim emigrantem Georgesem d’Anthès. Twórca został w efekcie tego ciężko ranny, umierając w dwa dni później. Pogrzeb Aleksandra Puszkina odbył się bez rozgłosu na cmentarzu przyklasztornym mieszczącym się w guberni pskowskiej.

Ciekawostki o Aleksandrze Puszkinie

• Zainspirowany był III częścią słynnych „Dziadów” Adama Mickiewicza, pod wpływem czego napisał w 1833 swój poemat „Jeździec miedziany”, gdzie wyraził swoje refleksje w dziedzinie historiozofii.
• Pradziadkiem Aleksandra Puszkina był Abisyńczyk, Ibrahim Hannibal, czarnoskóry niewolnik, a jednocześnie swego czasu ulubieniec cara Piotra, który to dzięki temu zdobył w Rosji tytuł szlachecki.
• W Asmarze, czyli stolicy Erytrei, w 2009 roku wzniesiono okazały pomnik Aleksandra Puszkina.
• Aleksander Puszkin był kamerjunkrem cesarza Mikołaja I Romanowa
• Puszkin odebrał świetne wykształcenie – początkowo kształcili go specjalnie zatrudnieni francuscy guwernerzy. Od 1811 natomiast przebywał w ekskluzywnym Liceum w Carskim Siole.
• Pracował nad poematem Eugeniusz Oniegin podczas pobytu na zesłaniu.

Cytaty Aleksandra Puszkina

„Kędy miłości nie ma, nie ma tam wesela.”

„Marzenia i lata nie powracają.”

„Ach, wiemy! miłość wiekuista ze trzy tygodnie potrwać może!”

„Czytanie – oto najlepszy sposób uczenia się, czytanie najlepszą nauką.”

„Duch negacji, duch wątpienia; duch zaprzeczenia, duch bluźnierczy.”

„Iluzja, która nas wychwala, jest droższa niż dziesięć tysięcy prawd.”

„Jednakową miarą mierz pochwały i potwarze.”

Źródła

Zdjęcie pochodzi z portalu wikipedia.org. Autorem jest A. Robst. Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie licencji CC0 1.0.

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Puszkin
• https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Puszkin-Aleksandr-S;3964693.html
• https://pl.wikiquote.org/wiki/Aleksander_Puszkin

Zobacz także

Aleksander – znaczenie imienia, imieniny, zdrobnienia, patron

Tagi: