Kazimierz Pułaski herbu Ślepowron (1745-1779) to bohater walk o wolność dwóch narodów, polskiego i amerykańskiego.
Kim był Kazimierz Pułaski? Biografia
Kazimierz Michał Wacław Wiktor Pułaski urodził się 4 marca 1745 roku w Warszawie, w nieistniejącym dziś dworku Pułaskich. Był synem starosty wareckiego Józefa Pułaskiego i Marianny Zielińskiej z Gościsk.
Dzieciństwo spędził w Warszawie, wśród pięciu sióstr i dwóch braci. W latach 1754-1762 uczył się w szkołach, m.in. w szkole księży teatynów w Warszawie. Do książek jednak nigdy go tak nie ciągnęło, jak do szabli i prochu.
W 1762 roku, gdy miał 16 lat, został paziem księcia Kurlandii, przy którego boku przebywał w Mitawie obleganej przez Rosjan. Przeżył tam w 1763 roku wyrzucenie księcia ze swojej stolicy przez wojska rosyjskie. Gdy wrócił do domu, od ojca otrzymał królewską wieś Zezulińce na Podolu i od tego momentu używał tytułu starosty zezulinieckiego. W 1764 roku podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Konfederacja barska
Jako 21-letni mężczyzna wziął udział w antyrosyjskiej konfederacji barskiej. Szybko zyskał opinię najlepszego dowódcy wojskowego tego ruchu. Bronił Berdyczowa wraz z 1400 żołnierzami konfederacji. Podobno właśnie tam miał okazję skosztować po raz pierwszy ziemniaków, które w tamtych czasach były rzadkim specjałem. Worek tych warzywa otrzymał w prezencie. Po upadku twierdzy w 1768 roku trafił na krótko do niewoli. Później walczył na Litwie i w Wielkopolsce oraz w Okopach Świętej Trójcy, nie rezygnując nawet wtedy, kiedy dni konfederacji były policzone. Broniona przez Pułaskiego Częstochowa upadła ostatnia.
Emigracja
Niedługo później musiał uciekać za granicę, gdyż współuczestniczył w próbie porwania przez konfederatów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przywódcy konfederacji w ten sposób chcieli urzeczywistnić ogłoszone bezkrólewie.
Przez kilkanaście miesięcy podróżował po Europie i w końcu osiadł we Francji. Tam zainteresował się wojną amerykańskich osadników z Anglikami o niepodległość. Chciał w niej uczestniczyć. Benjamin Franklin napisał z Paryża list do Jerzego Waszyngtona, w którym polecał go jako doświadczonego oficera. W kilka dni później znajdował się już na pokładzie statku “Reprisal” z 15 tysiącami liwrów od swojej siostry Anny. Polski i Europy miał już nigdy nie ujrzeć.
Kazimierz Pułaski walczył w latach 1777-1779 w szeregach armii Jerzego Waszyngtona w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Na początku został przyjęty przez Amerykanów z rezerwą, jednak jego sytuacja zmieniła się po bitwie nad rzeką Brandywine, która miała miejsce 11 września 1777 roku. Dzięki swojej odwadze uratował życie Jerzego Waszyngtona i został mianowany dowódcą kawalerii amerykańskiej. To dzięki tej formacji Amerykanie wygrali bitwę pod Haddonfield. W wyniku nieporozumień zrezygnował ze stanowiska i stworzył mobilny, samodzielny legion, z którym walczył w bitwie pod Egg Harbour. Latem 1778 roku zamówił sztandar dla swojej jednostki, na którym złotymi nićmi wyszyto łacińskie hasło: “Połączona odwaga jest silniejsza”. Pierwotnie legion składał się z 68 konnych i 200 piechurów. Jeźdźcami byli Amerykanie i Polacy, a piechurami dezerterzy i jeńcy angielscy oraz Niemcy, Francuzi i Irlandczycy.
W 1779 roku nastąpił szturm na pozycje angielskie pod Savannah. Amerykanów i Francuzów było 7000, przeciwko 2500 Anglików. Postanowiono zaatakować miasto jednocześnie z dwóch stron, jednak doszło do zdrady i nieprzyjaciel poznał plany atakujących. Wojska amerykańsko-francuskie poniosły znaczne straty i musiały zrezygnować z zajęcia miasta. Podczas walkikula trafiła Pułaskiego w biodro. Nie chciał wpaść w ręce wroga, dlatego nie zgodził się na transport do szpitala. Powiedział wtedy: “Lepsza śmierć, niż niewola”. Przeniesiono go na okręt wojenny “Wasp”, na którym zmarł po dwóch dniach, 11 października 1779 roku.
Został pochowany na plantacji w Savannah, na co wskazują badania archeologiczne z 1996 roku, w czasie których odkryto trumnę z napisem „Brygadier general Casimir Pulaski”. Dnia 9 października 2005 odbył się uroczysty pogrzeb.
Gdy Jerzy Waszyngton dowiedział się o śmierci Pułaskiego, zdecydował, aby w tym dniu, w którym przyszła wiadomość hasłem w wojsku stał się “Pułaski”, a odzewem “Polska”.
Rocznica śmierci wielkiego Polaka – 11 października – to w USA dzień Parady Pułaskiego. Każdego roku w Nowym Jorku odbywa się wtedy uroczysta defilada. To również święto wszystkich Amerykanów polskiego pochodzenia.
Kazimierz Pułaski – Ciekawostki
Barack Obama w 2009 podpisał rezolucję nadającą Pułaskiemu pośmiertnie honorowe obywatelstwo USA. Stał się tym samym 7. osobą w histori USA, która została uhonorowana w ten sposób (obok m.in. Winstona Churchilla i Matki Teresy z Kalkuty)
W 2007 roku premierę miał film dokumentalny o Kazimierzu Pułaskim.
W 1996 przeprowadzano badania szkieletu pochowanego w pobliżu pomnika Kazimierza Pułaskiego w Savannah, lecz ze względu na brak funduszy nie dokończono badań genetycznych szczątków. Uznano wtedy szkielet za kobiecy, dlatego popularna stała się teza, że w grobowcu został pochowany ktoś inny. Do badań powrócono w 2015 roku i udało się dokończyć badania DNA szkieletu. Stwierdzono, że szkielet mógł należeć do Pułaskiego i zasugerowano, że osoba ta cierpiała na wrodzony przerost nadnerczy (wiązało się to z hiperandrogenizmem i wirylizacją) oraz genetycznie mogła być “osobą interpłciową z biologicznymi cechami kobiety”.
Do dziś wspomina się go z szacunkiem w USA, jako bohatera walk o niepodległość. W sześciu stanach istnieją powiaty o nazwie “Pulaski County”, a 25 amerykańskich miast nazwano jego imieniem.
Źródła
Encyklopedia Sławnych Polaków, wyd. Publicathttps://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Pu%C5%82aski
https://www.wprost.pl/historia/10205198/kazimierz-pulaski-byl-kobieta-sensacyjne-wyniki-badan-szkieletu-bohatera-polski-i-usa.html
Ciekawe artykuły
