Zyciorysy.info - logo
  • Życiorysy i biografie
    • Aktorzy
    • Duchowni
    • Działacze proklimatyczni
    • Działacze religijni
    • Działacze społeczni
    • Dziennikarze
    • Filozofowie
    • Kompozytorzy
    • Malarze
    • Modelki
    • Naukowcy
    • Papieże
    • Pierwsze damy
    • Piłkarze
    • Piosenkarze
    • Pisarze
    • Podróżnicy i odkrywcy
    • Politycy
    • Postacie biblijne
    • Prezenterzy telewizyjni
    • Projektanci mody
    • Przedsiębiorcy
    • Przywódcy
    • Reżyserzy
    • Rodzina królewska
    • Różne
    • Satyrycy
    • Sportowcy
    • Święci
    • Władcy Polski
    • Wojskowi
    • Wynalazcy
    • Zbrodniarze
    • Zespoły
  • Znaczenie imion
    • Imiona męskie
    • Imiona żeńskie
  • Lista artykułów
  • Kontakt

Zyciorysy.info » Życiorysy i biografie » Filozofowie » Sokrates

Sokrates

Filozofowie
Autor: Łukasz Misiarz | 15 września, 2022 | 1 komentarz
Sokrates

Sokrates (469 p.n.e. – 399 p.n.e.) był greckim filozofem, jednym z najwybitniejszych myślicieli starożytności.


Spis treści |Kliknij na rozdział, aby zostać przeniesionym|

  • Sokrates – podstawowe informacje
  • Kim był Sokrates? Notatka z najważniejszymi informacjami
  • Kim był Sokrates? Życiorys rozszerzony
  • Sokrates – najczęściej zadawane pytania
  • Źródła

Sokrates – podstawowe informacje

Data i miejsce urodzenia: 469 p.n.e., Ateny
Data i miejsce śmierci: 399 p.n.e., Ateny
Lata życia: 469 p.n.e. – 399 p.n.e.

Kim był Sokrates? Notatka z najważniejszymi informacjami

Sokrates urodził się w 469 r. p.n.e. w Atenach (Grecja). Był synem rzeźbiarza Sofroniskosa i położnej Fajnarete. Gdy był młodym człowiekiem, nie zamierzał zostać ani filozofem, ani nauczycielem. Początkowo poszedł w ślady ojca. Następnie, żartobliwie mówił, że wykonywał zawód matki, gdyż prowadził dysputy, które pomagały obywatelom w „rodzeniu” prawdziwych myśli i sądów.

Podobnie jak większość Ateńczyków w tamtych czasach, służył w wojsku i brał udział w bitwach, zyskując uznanie z powodu swojej działalności i zimnej krwi. Następnie sprawował różne stanowiska rządowe. Był człowiekiem silnym zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Podobno nie zważał uwagi na mrozy i upały, chodząc przez cały rok boso.

Sokrates, na wzór sofistów, nauczał wszędzie, gdzie gromadzili się chętni słuchacze – na ulicy, na rynku. Twierdził, że jego życiową misją jest zbijanie w dyspucie fałszywych poglądów i prowadzenie ludzi ku poznaniu prawdy (uznawał istnienie absolutnej prawdy i absolutnego dobra). Uwagę swoich rozmówców kierował na różne tematy, podważając logicznie metody ludzkiego myślenia i działania. Myśli Sokratesa znamy dzięki jego uczniowi i zwolennikowi, Platonowi, który zapisał je i wydał.

Działalność nauczycielska Sokratesa przysparzała mu entuzjastów (głównie wśród młodzieży), ale i zażartych wrogów, zwłaszcza wśród „ośmieszonych autorytetów”.

W 399 r. p.n.e. oskarżono go o nieuznawanie państwowego kultu religijnego i „psucie młodzieży”. Został uznany za winnego i skazany na śmierć jako groźny dla państwa wolnomyśliciel. Egzekucję odłożono o 30 dni ze względu na święto religijne. W tym czasie jego przyjaciele próbowali nakłonić go do ucieczki. Sokrates jednakże poddał się prawu i wypił w więzieniu podaną mu truciznę, cykutę.

Kim był Sokrates? Życiorys rozszerzony

Sokrates urodził się 469 p.n.e. w Atenach.

Rodzice, młodość, źródła

Był synem rzeźbiarza Sofroniskosa i położnej Fajnarete. Całe życie spędził w Atenach. Prawdopodobnie w młodości uczył się sztuki rzeźbiarskiej, ale szybko ją porzucił dla filozofii. Nie zostawił po sobie żadnego pisma, nie wiadomo też, czy wygłosił jakiś wykład filozoficzny. Przez całe swoje życie jedynie rozmawiał, gdyż najwyżej cenił żywy dialog. Do współczesnych czasów dotrwał do nas obraz przekształcony i wyidealizowany przez jego słuchaczy – jego największego ucznia, Platona, który uczynił Sokratesa główną postacią większości swoich dialogów, oraz Ksenofonta (Obrona Sokratesa, Wspomnienia o Sokratesie, Uczta).

Życie i działalność

W 440 r. p.n.e. Sokrates uczestniczył jako hoplita (tj. ciężkozbrojny piechur) w pacyfikacji przez Ateny wyspy Samos. Uczestniczył w wojnie peloponeskiej, walcząc w bitwach pod Potideją (429 r. p.n.e.), pod Delion (424 r. p.n.e.) i Amfipolis (422 r. p.n.e.).

Odważnie, z determinacją i bez oglądania się na popularność jako sprawujący wysoki urząd prytana, sprzeciwiał się Ateńczykom bezprawnie żądającym ukarania śmiercią dowódców floty po zwycięskiej bitwie w pobliżu wysp Arginuz (406 r. p.n.e.). Podobną odwagą cywilną wykazał się, gdy nie wykonał polecenia trzydziestu tyranów w sprawie aresztowania demokraty Leona z Salaminy. Odważny i niezłomny w swych przekonaniach stawał się coraz bardziej niewygodny dla ówczesnych polityków.

Żona i dzieci

W późnym wieku Sokrates ożenił się z Ksantypą, która znana była z porywczego i dokuczliwego temperamentu. Mieli trzech synów. Prawdopodobnie była to jego drugą żona, po Myrto.

Nauczanie

Brzydota fizyczna Sokratesa była wręcz anegdotyczna. Przeciwstawiano ją jego moralnemu pięknu. Sokrates był parezjastą, czyli wyrazicielem prawdy. Ten sposób mówienia, przeciwstawiający się sztucznej retoryce, wyrastał z demokracji ateńskiej. Sokrates w swoich mowach i dyskursach odwoływał się zatem do trwającej 10 wieków greckiej tradycji dopominania się o prawdę. To autorytet moralny mówcy sprawiał, iż była ona niepodważalna.

Około 435 roku p.n.e. zaczął nieodpłatnie uczyć filozofii na ulicach, placach i stadionach. Chociaż nie miał bogactw, a majątek rodzinny pozwalał mu jedynie na skromne życie to w przeciwieństwie do sofistów nie brał pieniędzy od uczniów. Przemierzał ulice Aten, dyskutując z przechodniami, próbując uczynić ich mądrzejszymi przez uświadomienie sobie własnej ignorancji. Niewzruszenie wierzył w dobro i cnotę, o które – uważał – człowiek powinien zabiegać do końca życia. W jednej z dyskusji mówił: „Czyż nie wstydzisz się dbać o pieniądze, sławę, zaszczyty, a nie o rozum, prawdę i o to, by dusza stała się najlepsza?” (Platon, Dialogi, Kęty 1999 wyd. Antyk).

Prowadził dyskusję dwiema metodami. Albo wykazywał sprzeczność w argumentach przeciwnika, albo kierował rozmową tak, by rozmówca sam doszedł do prawidłowych wniosków.

Śmierć

W 399 roku p.n.e. poeta Meletos w imieniu garbarza Anytosa i retora Lykona, żądając kary śmierci, wystąpił z oskarżeniem przeciw Sokratesowi, że wprowadza on nowe bóstwa, dopuszczając się bezbożności, i psuje młodzież. Sąd przysięgłych (heliaja) wydał wyrok skazujący. Oskarżenie w rzeczywistości było próbą wyeliminowania jego wpływów na społeczność ateńską, która ceniła go za niezależność i nonkonformizm. Na procesie sam wygłosił mowę obrończą, w której nie tylko odparł stawiane mu zarzuty, ale opowiedział o całym swym filozoficznym przesłaniu. Zapisał ją Platon w dialogu pt. „Obrona Sokratesa”. Został skazany na śmierć poprzez wypicie trucizny, cykuty. W więzieniu towarzyszyli mu przyjaciele i uczniowie. Nie skorzystał z możliwości ucieczki, jaką dla niego przygotowali. Do końca chciał być wierny prawu, nawet temu, które uznał za niedoskonałe. Zmarł w 399 roku p.n.e. w Atenach, mając 70 lat.

Wpływ na potomnych

Po śmierci Sokratesa jego uczniowie założyli szkoły filozoficzne (sokratycy). Sokrates stał się ojcem duchowym niemal wszystkich szkół filozoficznych starożytności, dla których dyskurs filozoficzny był nieodłączny od sposobu życia, począwszy od Platona, perypatetyków, rozwijających sokratyczną dialektykę w logikę nazw, przez cyników, epikurejczyków, stoików, sceptyków, neoplatonizm. Trudność w dotarciu do Sokratesa historycznego, dopuszcza odmienne i nieraz sprzeczne interpretacje jego nauki. Już przez platonizujących Ojców Kościoła porównywany z Chrystusem, uważany za świętego przez Erazama z Rotterdamu, niepokojący F. Nietzschego, mistrz ironii dla S. Kierkegaarda, stał się wzorem dla zachodniej filozofii.

Uważany jest za ojca zachodniej filozofii, chociaż nie napisał ani jednego zdania, ani nie stworzył zamkniętego systemu filozoficznego. Podkreślał, że świadomość własnej ignorancji: „Wiem, że nic nie wiem”, może dopiero doprowadzić do mądrości. Jak pisał Cyceron: „Sprowadził filozofię z nieba na ziemię”. Dokonał przełomu w filozofii, stawiając człowieka w centrum swych rozważań. Głównym zadaniem Sokratesa było dojście do prawdy o sobie: „Poznaj samego siebie”.

Sokrates – najczęściej zadawane pytania

Kiedy i gdzie urodził się Sokrates?
Sokrates urodził się w 469 roku p.n.e. w Atenach (Grecja)

Kim była matka Sokratesa?
Matka Sokratesa, Fajnarete, była położną.

W którym wieku żył Sokrates?
Sokrates żył w V-IV wieku przed naszą erą.

Kiedy żył Sokrates?
Sokrates żył w latach: 469 p.n.e. – 399 p.n.e.

Ile lat żył Sokrates?
Sokrates żył 70 lat.

Jak zmarł Sokrates?
W 399 r. p.n.e. Sokrates został uznany za winnego i skazany na śmierć jako groźny dla państwa wolnomyśliciel. Wypił w więzieniu podaną mu truciznę, cykutę.

Artykuły, które mogą Ci się spodobać:

Seneka
Seneka Młodszy
Arystoteles
Arystoteles
Tales z Miletu
Tales z Miletu

Źródła

Oxford. Encyklopedia szkolna. Tom 6. Biografie, Polska oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1994

Encyklopedia PWN. Wielkie biografie. 1, Przywódcy, reformatorzy, myśliciele, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007

Biografie Sławnych Ludzi, Tom III, Wydawnictwo SMS

100 osób, które zmieniły świat, Fakt Encyklopedia, Wydawca Axel Springer, 2009

Jak oceniasz ten artykuł?

Jeśli chcesz ocenić artykuł na 5, kliknij na ostatnią gwiazdkę i potwierdź głosowanie (inne oceny analogicznie). Pamiętaj, że twoja opinia jest dla nas ważna.

Średnia głosów to 4.6 / 5. Oddanych głosów: 47

Brak oddanych głosów. Bądź pierwszym, który oceni artykuł!

Dziękujemy za ocenę.

Zapraszamy do polubienia naszego profilu na Facebooku:

Przykro nam, że tak oceniłeś/aś ten artykuł.

Pomóż nam usprawnić ten artykuł. Doceniamy konstruktywną krytykę.

W jaki sposób możemy poprawić ten artykuł?

Autor: Łukasz Misiarz

Specjalista SEO, redaktor i administrator strony Zyciorysy.info. Prowadzi ten portal od ponad pięciu lat i jest autorem ponad 450 życiorysów.

Niezwykły życiorys:

|Kliknij na zdjęcie, by przejść do artykułu|
Bernard Nathanson

Bernard Nathanson (1926-2011) był amerykańskim lekarzem, profesorem nauk medycznych, który miał wielki udział w kulturowym przewrocie proaborcyjnym w USA w latach 60. i 70. Ponadto jako dyrektor największej kliniki aborcyjnej na świecie odpowiadał za 75 tysięcy aborcji. Kiedy jednak pojawiły się ultrasonografy i zobaczył na ekranie żywe dziecko, zaczął rezygnować z dokonywania aborcji, a po tym jak jego kolega nagrał na kasetę wideo „zabieg” aborcji, przeżył wielki szok. Zaczął rozumieć, że w brutalny sposób zabijał niewinne istoty. Świadomość życia od poczęcia i dokonanych zbrodni wywołała w nim wielkie poczucie winy, z którym długo nie mógł sobie poradzić. Stał się obrońcą życia i przyjął wiarę katolicką. Resztę życia poświęcił obronie nienarodzonych dzieci. Podróżował po świecie, świadcząc o świętości życia, uświadamiając ludziom kłamstwa grup proaborcyjnych (w końcu sam był współzałożycielem jednej z nich) i świadcząc o miłosierdziu okazanym mu przez Boga.

Polub nas:

Biografie znanych ludzi

Zobacz:

Pozycjonowanie stron

Tagi:

Biografie mężczyznBiografie osób zmarłychStarożytne postacie

  • Poprzedni wpis Św. Katarzyna Aleksandryjska
  • Następny wpis Irena Jarocka

1 komentarz

  1. Sebastian pisze:
    11 września 2019 o 05:55

    Bardzo fajna skrócona biografia, warto dodać do listy jeszcze jedną maksymę: 'Błąd jest przywilejem filozofów, tylko głupcy nie mylą się nigdy.’ Warto też przeczytać książkę Obrona Sokratesa.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wyszukiwanie

Menu

  • Życiorysy i biografie
  • Znaczenie imion
  • Lista artykułów
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Redakcja
  • Kontakt

Najnowsze wpisy

  • Jan Tomaszewski. Kim były jego żony? Ile ma dzieci? Interesujący życiorys legendarnego bramkarza
  • Kim był Mojżesz? Ile lat żył? Ile miał żon i dzieci? Historia i życiorys Mojżesza
  • Historia biblijna Abrahama. Kim był? Kiedy i ile lat żył? Życiorys pełen cudów
  • Wojciech Mann. Ile ma lat? Kim jest jego żona i syn? Jakie ma wykształcenie? Ciekawy życiorys dziennikarza
  • Maryja. Ile lat miała Matka Boska, jak urodziła Jezusa? Wnikliwy życiorys Marii, jej rodzice i pochodzenie

Ciekawe artykuły

Seneka
Seneka Młodszy
Arystoteles
Arystoteles
Tales z Miletu
Tales z Miletu
Platon
Platon
Pitagoras
Pitagoras
Sofokles
Sofokles
Thomas Hobbes
Thomas Hobbes
Leszek Kołakowski
Leszek Kołakowski
Auguste Comte
Auguste Comte
Kartezjusz
Kartezjusz
Perykles
Perykles
Jean Jacques Rousseau
Jean Jacques Rousseau

Apostołowie Biblijni patriarchowie Biografie kobiet Biografie mężczyzn Biografie osób zmarłych Biografie osób żyjących Brytyjska rodzina królewska Dojrzali piosenkarze Gwiazdy disco polo Gwiazdy śląskiej estrady Imiona męskie na J Imiona męskie na M Imiona na A Imiona na J Imiona na K Imiona na M Imiona na R Imiona na S Imiona na W Imiona żeńskie na A Imiona żeńskie na K Imiona żeńskie na M Najpopularniejsi Święci Piosenkarze I poł. XX wieku Polscy nobliści Polscy piosenkarze młodszego pokolenia Polscy piosenkarze starszego pokolenia Pytanie na śniadanie Raperzy Skoczkowie narciarscy Starożytne postacie Zagraniczni piosenkarze młodego pokolenia Zagraniczni piosenkarze starszego pokolenia Znani Amerykanie Znani Anglicy Znani Brytyjczycy Znani Francuzi Znani Grecy Znani Hiszpanie Znani Holendrzy Znani Niemcy Znani Polacy Znani Rosjanie Znani Włosi Znani Żydzi

Linki sponsorowane

Windykacja - Gdańsk
Upadłość konsumencka Płock


Rzetelność dziennikarska

Dokładamy wszelkich starań by informacje prezentowane w biografiach były zgodne z prawdą. Opieramy się na źródłach, które podajemy na końcu każdego artykułu. Jeśli zauważyłeś jakiś błąd prosimy o informację w komentarzu lub poprzez e-maila.

© 2021 Zyciorysy.info