Zygmunt Krasiński (1812-1859) uważany jest za wybitnego dramaturga i genialnego epistolografa doby romantyzmu. Jego największym dziełem jest Nie-Boska komedia (1835). Krasiński jest jednym z trójcy wieszczów, największych poetów polskiego romantyzmu.
Kim był Zygmunt Krasiński? Krótka biografia | Najważniejsze informacje
Zygmunt Krasiński, dramatopisarz, poeta i powieściopisarz, urodził się w 1812 roku w Paryżu. Był synem Wincentego, generała napoleońskiego, lecz w okresie Królestwa Polskiego skrajnego lojalisty wobec caratu. Relacja z ojcem określiła losy poety i pełniła kluczową rolę w jego wyborach życiowych. Relacja z ojcem wpłynęła na ostracyzm Zygmunta na uczelni i relegowanie go z niej, nie wzięcie udziału w powstaniu listopadowym oraz na niechciane małżeństwo z Elizą Branicką. Poeta wdał się w dwa słynne romanse: z Joanną Bobrową i Delfiną Potocką. Potocka stała się wielką miłością i natchnieniem poety. Listy do Delfiny traktuje się jako największe osiągnięcie epistolografii miłosnej w dziejach światowego romantyzmu.
Do najważniejszych dzieł poety należą: dojrzała powieść Agaj-Han (1833), dramaty romantyczne Nie-Boska komedia (1835) i Irydion (1836), profetyczny poemat Przedświt (1843) i utwory poetyckie Psalmy przyszłości (1845-48).
Poeta zmarł w 1859 roku w Paryżu, w wieku 47 lat. Pochowano go w Opinogórze koło Ciechanowa, gdzie znajduje się obecnie Muzeum Romantyzmu.
Zygmunt Krasiński – Życiorys rozszerzony
Zygmunt Krasiński herbu Ślepowron urodził się 18 lutego 1812 roku w Paryżu. Jego rodzicami byli Wincenty Krasiński i Maria Urszula Krasińska z domu księżniczki Radziwiłłówny. Jego ojciec był dowódcą słynnego polskiego pułku szwoleżerów gwardii napoleońskiej. Po klęsce cesarza generał Krasiński został lojalnym sługą cara Aleksandra I.
Dzieciństwo i młodość Zygmunt spędził w Warszawie oraz w Opinogórze, neogotyckim zameczku, gdzie wtedy mieściła się rodzinna siedziba Krasińskich. Chorowity, lecz niesłychanie zdolny chłopiec uczył się w domu pod okiem guwernerów. Pozwoliło mu to zdać egzamin bezpośrednio do ostatniej klasy warszawskiego Liceum Lindego i zdać tam maturę w 1827 roku. Nie miał jeszcze ukończonych szesnastu lat, kiedy rozpoczął studia na wydziale prawa. Na Uniwersytecie Warszawskim studiował w latach 1827-1829.
W 1828 roku przed sejmem Królestwa Polskiego stanęli członkowie Towarzystwa Patriotycznego, którzy zostali oskarżeni przez władze rosyjskie o zbrodnię stanu. Za wyrokiem skazującym głosował tylko jeden członek sądu – ojciec Zygmunta. Na uniwersytecie doszło do gwałtownych demonstracji przeciwko Zygmuntowi „synowi zdrajcy”. W następnym roku Zygmunt był zmuszony do dramatycznego wyboru pomiędzy „ojcem a ojczyzną” i odmówił wówczas udziału w patriotycznej demonstracji, za co spotkał go środowiskowy ostracyzm. Wskutek tego skandalu został relegowany z uniwersytetu. Wtedy ojciec zdecydował się wysłać go na studia go Genewy.
Podczas pobyt na Zachodzie (Genewa, Rzym) w latach 1829-1932 nastąpił szybki rozwój talentu literackiego Zygmunta Krasińskiego. Sprzyjały temu m.in. intensywne lektury poetów francuskich i angielskich oraz studia nad historią powszechną i filozofią. Uczęszczał na wykłady ekonomii politycznej i brał prywatne lekcje angielskiego, matematyki stosowanej i fechtunku.
Krasiński zawarł wiele interesujących znajomości, m.in. latem 1830 roku poznał Adama Mickiewicza. Przeżył wówczas młodzieńczą miłość do Angielki Henrietty Willan. Wybuch powstania listopadowego postawił go w sytuacji wyboru pomiędzy patriotycznym obowiązkiem, za który uważał wzięcie udziału w walce, a stanowiskiem politycznym ojca, który był przeciwny powstaniu. Ostatecznie Wincenty Krasiński, zbiegł z powstańczej Warszawy do Petersburga i powstrzymał syna od jakiegokolwiek czynnego zaangażowania się w powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu (1830-1831).
W sierpniu 1832 roku na wezwanie ojca Zygmunt powrócił do kraju, a zimą wyjechał na kilka miesięcy do Petersburga. Odbyła się wówczas audiencja u cara Mikołaja I, która w zamyśle Wincentego Krasińskiego, miała być początkiem politycznej kariery syna w służbie rosyjskiej. Jednakże Zygmunt wyjednał sobie zgodę cara na wyjazd zagraniczny, oficjalnie w celu poratowania zdrowia. W ten sposób zyskał osobistą niezależność i udał się na Zachód, gdzie przebywał do 1838 roku.
W 1833 roku we Wrocławiu ukazuje się drukiem jego powieść Agaj-Han. Wiosną tego samego roku zaczyna pisać Nie-Boską komedię, którą ukończył po zaledwie kilku miesiącach. Wydaje ją drukiem w 1835 roku w Paryżu, bezimiennie, aby nie narażać się na represje władz carskich. W roku kolejnym w Paryżu ukazuje się Irydion, także anonimowo. Oba dramaty poeta dedykuje „Marii”, czyli Joannie Bobrowej, z którą w latach 1834-1838 wiąże go burzliwy romans.
W 1838 roku Krasiński na krótko wraca do kraju, a następnie odbywa kilkuletnią podróż zagraniczną, która upływa pod znakiem nowej wielkiej miłości do spotkanej w grudniu 1838 roku w Neapolu, Delfiny Potockiej. W tym okresie najważniejszymi utworami są Trzy myśli Ligenzy (1841) i Przedświt (1843). Pomimo uczucia do Potockiej, trzydziestojednoletni Krasiński ulegając presji ojca poślubia Elizę z Branickich. Ceremonia odbyła się w Dreźnie 26 lipca 1843 roku. Pomimo małżeństwa, nie przerwał romansu z Delfiną. Eliza urodziła mu w sumie dwóch synów i dwie córki. Małżeństwo nie było zbyt udane, a cieniem na nim, oprócz utrzymywania przez niego stosunków z Potocką kładły się także: jego pogarszający stan zdrowia, śmierć najmłodszej córki w 1857 roku i ich poważne straty majątkowe. Dopiero pod koniec życia poeta docenił jej cierpliwość i dobroć.
W 1845 roku Zygmunt Krasiński opublikował Psalmy przyszłości, kolejny po Przedświcie wyraz swego mesjanizmu, utwór zaangażowany dodatkowo w polemikę w z ideologią rewolucyjną. Psalmy przyszłości wywołały poetycki spór z Juliuszem Słowackim i spowodowały zerwanie ich przyjaźni.
Ciężkim ciosem moralnym stała się dla poety w 1846 roku rabacja galicyjska (masowa rzeź ziemian). Do tego doszły wydarzenia Wiosny Ludów (1848-1849), których przebieg i rezultaty polityczne przekreśliły jego nadzieje na szybkie i pomyślne rozwiązanie sprawy polskiej. W zapatrywaniach na te wydarzenia Krasiński zasadniczo różnił się z Mickiewiczem, z którym polemizował bezpośrednio w Rzymie wiosną 1848 roku.
Poeta podczas Wiosny Ludów i wojny krymskiej korzystał ze swoich arystokratycznych koneksji rodzinnych, podejmował także próby prywatnej dyplomacji na rzecz Polski. W związku z tym pisał listy i memoriały polityczne, z których najważniejsze były adresowane do papieża Piusa IX (1848) i cesarza Napoleona III (1854). Udzielono mu także osobistych audiencji, podczas których zwracał uwagę na znaczenie sprawy polskiej dla Europy i Kościoła.
Zygmunt Krasiński zmarł dnia 23 lutego 1859 roku w Paryżu. W Paryżu oraz w wielu miastach polskich odbyły się nabożeństwa żałobne, podczas których tłumnie uczczono pamięć ostatniego z romantycznych wieszczów. Jego ciało sprowadzono do ojczyzny i pochowano uroczyście w Opinogórze dnia 3 czerwca 1859 roku.
Zygmunt Krasiński – Ciekawostki
Krasiński spędził wczesne dzieciństwo w neogotyckim zameczku w Opinogórze koło Ciechanowa. Obecnie mieści się tam Muzeum Romantyzmu. W jego skład wchodzą m.in. pałacyk z ekspozycją poświęconą Krasińskiemu i dworska oficyna, w której można obejrzeć wystawy. Do ciekawszych eksponatów należą konny portret cesarza, pędzla Piotra Michałowskiego, posąg Napoleona I, grafiki ilustrujące bitwę pod Waterloo i teczka Napoleona I, zdobyta przez Kozaka podczas przeprawy przez Berezynę.
Na szczególną uwagę zasługuje twórczość epistolograficzna Krasińskiego. Poeta pisał listy do różnych osób (ojca, przyjaciół), nadawał im formę relacji z podróży, poruszał w nich zagadnienia polityczne i filozoficzne. Spektakularnym dokonaniem artysty jest korespondencja prowadzona (przez 20 lat!) z Delfiną Potocką. Traktuje się ją jako największe osiągnięcie epistolografii miłosnej w dziejach światowego romantyzmu. Bogata korespondencja z Delfiną Potocką jest swoistym dziennikiem duszy romantycznego poety. Gorące uczucie poety odzwierciedla aż 3,5 tys. zachowanych listów do kochanki.
W Nie-Boskiej komedii Krasiński przywołuje pogląd prowidencjonalizmu, który zakłada, że jeśli ludzkie czyny kłócą się z bożym zamysłem, nie mają szans na szczęśliwy koniec.
Artykuły, które mogą Ci się spodobać:
Bibliografia
Szkolny słownik biograficzny, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 1996
Biografie Sławnych Ludzi, Tom I, Wydawnictwo SMS
Sławni Polacy: pisarze i poeci, Wydawnictwo Podsiedlik-Raniowski i Spółka
101 Najsławniejszych pisarzy w dziejach Polski i świata, Wydawnictwo IBIS
Pisarze. Najsłynniejsi twórcy literatury polskiej, Grupa wydawnicza PWN, 2011
Redaktor i administrator strony Zyciorysy.info. Od 2018 roku zgłębia historie znanych ludzi, w czym pomagają mu dziesiątki książek z życiorysami znanych postaci, wideo wywiady czy publikacje internetowe. Efektem tych działań jest ponad 450 opublikowanych życiorysów. Jego publikacje bywają źródłem dla wielu znanych portali.
Zapisz się do newslettera
Chciałbyś co jakiś czas otrzymywać powiadomienia o nowych, ciekawych biografiach?Zapisz się do newslettera: