Zygmunt Krasiński (1812-1859) uważany jest za wybitnego dramaturga i genialnego epistolografa doby romantyzmu. Jego największym dziełem jest Nie-Boska komedia (1835). Krasiński jest jednym z trójcy wieszczów, największych poetów polskiego romantyzmu.
Kim był Zygmunt Krasiński? Krótka biografia | Najważniejsze informacje
Zygmunt Krasiński, dramatopisarz, poeta i powieściopisarz, urodził się w 1812 roku w Paryżu. Był synem Wincentego, generała napoleońskiego, lecz w okresie Królestwa Polskiego skrajnego lojalisty wobec caratu. Relacja z ojcem określiła losy poety i pełniła kluczową rolę w jego wyborach życiowych. Relacja z ojcem wpłynęła na ostracyzm Zygmunta na uczelni i relegowanie go z niej, nie wzięcie udziału w powstaniu listopadowym oraz na niechciane małżeństwo z Elizą Branicką. Poeta wdał się w dwa słynne romanse: z Joanną Bobrową i Delfiną Potocką. Potocka stała się wielką miłością i natchnieniem poety. Listy do Delfiny traktuje się jako największe osiągnięcie epistolografii miłosnej w dziejach światowego romantyzmu.
Do najważniejszych dzieł poety należą: dojrzała powieść Agaj-Han (1833), dramaty romantyczne Nie-Boska komedia (1835) i Irydion (1836), profetyczny poemat Przedświt (1843) i utwory poetyckie Psalmy przyszłości (1845-48).
Poeta zmarł w 1859 roku w Paryżu, w wieku 47 lat. Pochowano go w Opinogórze koło Ciechanowa, gdzie znajduje się obecnie Muzeum Romantyzmu.
Zygmunt Krasiński – Życiorys rozszerzony
Zygmunt Krasiński herbu Ślepowron urodził się 18 lutego 1812 roku w Paryżu. Jego rodzicami byli Wincenty Krasiński i Maria Urszula Krasińska z domu księżniczki Radziwiłłówny. Jego ojciec był dowódcą słynnego polskiego pułku szwoleżerów gwardii napoleońskiej. Po klęsce cesarza generał Krasiński został lojalnym sługą cara Aleksandra I.
Dzieciństwo i młodość Zygmunt spędził w Warszawie oraz w Opinogórze, neogotyckim zameczku, gdzie wtedy mieściła się rodzinna siedziba Krasińskich. Chorowity, lecz niesłychanie zdolny chłopiec uczył się w domu pod okiem guwernerów. Pozwoliło mu to zdać egzamin bezpośrednio do ostatniej klasy warszawskiego Liceum Lindego i zdać tam maturę w 1827 roku. Nie miał jeszcze ukończonych szesnastu lat, kiedy rozpoczął studia na wydziale prawa. Na Uniwersytecie Warszawskim studiował w latach 1827-1829.
W 1828 roku przed sejmem Królestwa Polskiego stanęli członkowie Towarzystwa Patriotycznego, którzy zostali oskarżeni przez władze rosyjskie o zbrodnię stanu. Za wyrokiem skazującym głosował tylko jeden członek sądu – ojciec Zygmunta. Na uniwersytecie doszło do gwałtownych demonstracji przeciwko Zygmuntowi „synowi zdrajcy”. W następnym roku Zygmunt był zmuszony do dramatycznego wyboru pomiędzy „ojcem a ojczyzną” i odmówił wówczas udziału w patriotycznej demonstracji, za co spotkał go środowiskowy ostracyzm. Wskutek tego skandalu został relegowany z uniwersytetu. Wtedy ojciec zdecydował się wysłać go na studia go Genewy.
Podczas pobyt na Zachodzie (Genewa, Rzym) w latach 1829-1932 nastąpił szybki rozwój talentu literackiego Zygmunta Krasińskiego. Sprzyjały temu m.in. intensywne lektury poetów francuskich i angielskich oraz studia nad historią powszechną i filozofią. Uczęszczał na wykłady ekonomii politycznej i brał prywatne lekcje angielskiego, matematyki stosowanej i fechtunku.
Krasiński zawarł wiele interesujących znajomości, m.in. latem 1830 roku poznał Adama Mickiewicza. Przeżył wówczas młodzieńczą miłość do Angielki Henrietty Willan. Wybuch powstania listopadowego postawił go w sytuacji wyboru pomiędzy patriotycznym obowiązkiem, za który uważał wzięcie udziału w walce, a stanowiskiem politycznym ojca, który był przeciwny powstaniu. Ostatecznie Wincenty Krasiński, zbiegł z powstańczej Warszawy do Petersburga i powstrzymał syna od jakiegokolwiek czynnego zaangażowania się w powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu (1830-1831).
W sierpniu 1832 roku na wezwanie ojca Zygmunt powrócił do kraju, a zimą wyjechał na kilka miesięcy do Petersburga. Odbyła się wówczas audiencja u cara Mikołaja I, która w zamyśle Wincentego Krasińskiego, miała być początkiem politycznej kariery syna w służbie rosyjskiej. Jednakże Zygmunt wyjednał sobie zgodę cara na wyjazd zagraniczny, oficjalnie w celu poratowania zdrowia. W ten sposób zyskał osobistą niezależność i udał się na Zachód, gdzie przebywał do 1838 roku.
W 1833 roku we Wrocławiu ukazuje się drukiem jego powieść Agaj-Han. Wiosną tego samego roku zaczyna pisać Nie-Boską komedię, którą ukończył po zaledwie kilku miesiącach. Wydaje ją drukiem w 1835 roku w Paryżu, bezimiennie, aby nie narażać się na represje władz carskich. W roku kolejnym w Paryżu ukazuje się Irydion, także anonimowo. Oba dramaty poeta dedykuje „Marii”, czyli Joannie Bobrowej, z którą w latach 1834-1838 wiąże go burzliwy romans.
W 1838 roku Krasiński na krótko wraca do kraju, a następnie odbywa kilkuletnią podróż zagraniczną, która upływa pod znakiem nowej wielkiej miłości do spotkanej w grudniu 1838 roku w Neapolu, Delfiny Potockiej. W tym okresie najważniejszymi utworami są Trzy myśli Ligenzy (1841) i Przedświt (1843). Pomimo uczucia do Potockiej, trzydziestojednoletni Krasiński ulegając presji ojca poślubia Elizę z Branickich. Ceremonia odbyła się w Dreźnie 26 lipca 1843 roku. Pomimo małżeństwa, nie przerwał romansu z Delfiną. Eliza urodziła mu w sumie dwóch synów i dwie córki. Małżeństwo nie było zbyt udane, a cieniem na nim, oprócz utrzymywania przez niego stosunków z Potocką kładły się także: jego pogarszający stan zdrowia, śmierć najmłodszej córki w 1857 roku i ich poważne straty majątkowe. Dopiero pod koniec życia poeta docenił jej cierpliwość i dobroć.
W 1845 roku Zygmunt Krasiński opublikował Psalmy przyszłości, kolejny po Przedświcie wyraz swego mesjanizmu, utwór zaangażowany dodatkowo w polemikę w z ideologią rewolucyjną. Psalmy przyszłości wywołały poetycki spór z Juliuszem Słowackim i spowodowały zerwanie ich przyjaźni.
Ciężkim ciosem moralnym stała się dla poety w 1846 roku rabacja galicyjska (masowa rzeź ziemian). Do tego doszły wydarzenia Wiosny Ludów (1848-1849), których przebieg i rezultaty polityczne przekreśliły jego nadzieje na szybkie i pomyślne rozwiązanie sprawy polskiej. W zapatrywaniach na te wydarzenia Krasiński zasadniczo różnił się z Mickiewiczem, z którym polemizował bezpośrednio w Rzymie wiosną 1848 roku.
Poeta podczas Wiosny Ludów i wojny krymskiej korzystał ze swoich arystokratycznych koneksji rodzinnych, podejmował także próby prywatnej dyplomacji na rzecz Polski. W związku z tym pisał listy i memoriały polityczne, z których najważniejsze były adresowane do papieża Piusa IX (1848) i cesarza Napoleona III (1854). Udzielono mu także osobistych audiencji, podczas których zwracał uwagę na znaczenie sprawy polskiej dla Europy i Kościoła.
Zygmunt Krasiński zmarł dnia 23 lutego 1859 roku w Paryżu. W Paryżu oraz w wielu miastach polskich odbyły się nabożeństwa żałobne, podczas których tłumnie uczczono pamięć ostatniego z romantycznych wieszczów. Jego ciało sprowadzono do ojczyzny i pochowano uroczyście w Opinogórze dnia 3 czerwca 1859 roku.
Zygmunt Krasiński – Ciekawostki
Krasiński spędził wczesne dzieciństwo w neogotyckim zameczku w Opinogórze koło Ciechanowa. Obecnie mieści się tam Muzeum Romantyzmu. W jego skład wchodzą m.in. pałacyk z ekspozycją poświęconą Krasińskiemu i dworska oficyna, w której można obejrzeć wystawy. Do ciekawszych eksponatów należą konny portret cesarza, pędzla Piotra Michałowskiego, posąg Napoleona I, grafiki ilustrujące bitwę pod Waterloo i teczka Napoleona I, zdobyta przez Kozaka podczas przeprawy przez Berezynę.
Na szczególną uwagę zasługuje twórczość epistolograficzna Krasińskiego. Poeta pisał listy do różnych osób (ojca, przyjaciół), nadawał im formę relacji z podróży, poruszał w nich zagadnienia polityczne i filozoficzne. Spektakularnym dokonaniem artysty jest korespondencja prowadzona (przez 20 lat!) z Delfiną Potocką. Traktuje się ją jako największe osiągnięcie epistolografii miłosnej w dziejach światowego romantyzmu. Bogata korespondencja z Delfiną Potocką jest swoistym dziennikiem duszy romantycznego poety. Gorące uczucie poety odzwierciedla aż 3,5 tys. zachowanych listów do kochanki.
W Nie-Boskiej komedii Krasiński przywołuje pogląd prowidencjonalizmu, który zakłada, że jeśli ludzkie czyny kłócą się z bożym zamysłem, nie mają szans na szczęśliwy koniec.
Artykuły, które mogą Ci się spodobać:
Bibliografia
Szkolny słownik biograficzny, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 1996
Biografie Sławnych Ludzi, Tom I, Wydawnictwo SMS
Sławni Polacy: pisarze i poeci, Wydawnictwo Podsiedlik-Raniowski i Spółka
101 Najsławniejszych pisarzy w dziejach Polski i świata, Wydawnictwo IBIS
Pisarze. Najsłynniejsi twórcy literatury polskiej, Grupa wydawnicza PWN, 2011
Redaktor i administrator strony Zyciorysy.info. Prowadzi ten portal od ponad pięciu lat i jest autorem ponad 450 życiorysów.
Zapisz się do newslettera
Chciałbyś co jakiś czas otrzymywać powiadomienia o nowych, ciekawych biografiach?Zapisz się do newslettera: