Wojciech Korfanty przyszedł na świat 20 kwietnia 1872 w dzisiejszych Siemianowicach Śląskich. Odszedł w Warszawie 17 sierpnia 1939. Działał na rzecz niepodległości Polski w ramach ruchu chrześcijańskiej demokracji. Dążył do politycznego samostanowienia Górnego Śląska jako składowej RP.
Krótki życiorys Wojciecha Korfantego
Przyszedł na świat w 1872 roku. Był działaczem mającym na swej szczególnej uwadze niepodległość Górnego Śląska, lub szerzej – Polski. Prowadziło go poczucie misji politycznej wobec regionu i kraju, w którym urodził się i dorastał. Był prezesem w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, mieszczącym się w Katowicach. Będąc członkiem Ligi Narodowej podejmował współprace z Romanem Dmowskim. Początek XX wieku oznaczał u Korfantego przedstawicielstwo poselskie w takich instytucjach jak Reichstag oraz Landtag. Redagował pismo „Polak”. Zabiegał, aby do Polski przyłączono ziemie zaboru pruskiego. Był po I wojnie jednym z naczelnych przywódców wybuchłego powstania śląskiego. W latach dwudziestych oprócz zadań posła na sejm, oddawał się również zabiegom biznesowym. Wyróżniał się, bowiem był osobą zaangażowaną w prace sejmowe, a jednocześnie w formułowanie myśli koncepcyjnych Chrześcijańskiej Demokracji. Był Korfanty tym, który upowszechnił tytuły prasowe jak słynna „Rzeczpospolita” czy też nie mniej popularna wówczas „Polonia”. Był dowodzącym Stronnictwa Pracy. Stanowił cel specjalnych ataków ze strony sił sanacyjnych. Później opuścił kraj pod naporem krytyki. Wrócił przed samym wybuchem II wojny – wtedy też został uwięziony, na skutek czego przedwcześnie zmarł, 17 sierpnia 1939 roku.
Biografia rozszerzona Wojciecha Korfantego
Młodość
Urodził się w Siemianowicach Śląskich. Chodził do szkoły ludowej. Później odebrał wykształcenie gimnazjalne. Był założycielem tajnego kółka, które miało za zadanie szerzyć polską kulturę, m.in. literaturę. Utrzymywał kontakty z innymi zaangażowanymi w sprawy narodowe. Jego krytyczna wypowiedź na temat Otto von Bismarcka sprawiła, że został z klasy maturalnej relegowany. Jednak szkołę ukończył. Studiował na politechnice. Ukończył jednakak filozofię we Wrocławiu, należąc w tym czasie do Towarzystwa Akademików Górnoślązaków. Ze względów finansowych studia przerwał, pełniąc doraźnie funkcję korepetytora u litewskiego arystokraty Witolda Jundziłły. Do studiów później wrócił – ostatni semestr studiów kończył w Berlinie. 11 września 1902 roku został wybrany prezesem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Katowicach.
Członek Koła Polskiego
W latach 1901 – 1908 Wojciech Korfanty działał w Lidze Narodowej, współpracując tam między innymi z samym Romanem Dmowskim. Poza tym redagował jako naczelny pismo „Górnoślązak”. Cztery miesiące spędził w więzieniu – zarzutem było publikowanie treści nieprawomyślnych. Karę odbywał w zakładzie położonym we Wronkach. Uczestniczył w powołaniu filii Polskiego Towarzystwa Demokratycznego, celem którego było szerzenie polskości. Lata 1903–1912 i 1918 oznaczały dla Korfantego stanowisko posła w Reichstagu oraz Landtagu. Jego zasługą było inicjowanie powstania w Katowicach pisma „Polak”, którego to był jednocześnie właścicielem i redakcyjnym naczelnym. Należy wspomnieć, że był w tym czasie atakowany przez frakcje przeciwne ideom które wyznawał.
III powstanie śląskie
Przyjmował twarde stanowisko, iż Pomorze, Wielkopolska i wreszcie Śląsk to ziemie rdzennie polskie. Dał temu wyraz w Reichstagu, żądał bowiem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich. W latach 1918–1919 Korfanty aktywnie działał jako członek rządu Wielkopolski, okolicznością, jak wiadomo, było powstanie wielkopolskie. Pełnił w roku 1920 obowiązki Polskiego Komisarza Plebiscytowego. Otwarcie wypowiadał się o konieczności wyprowadzenia na prostą spraw niepodległościowych. Dowodził III powstaniem śląskim, którego wybuch był powodowany negatywnym efektem przeprowadzonego plebiscytu. Przyświecało mu, aby powstanie dało impuls Komisji Międzysojuszniczej, by ta natomiast mogła dokonać dobrego podziału terenu plebiscytowego, mianowicie rozdzielenia spornych terytoriów między Polskę a Niemcy, w sposób korzystny dla tej pierwszej. Zarządził wstrzymanie walk w czasie, gdy inicjatywa na froncie należała do Polaków. Nie było to dobrze rozumiane, więc w lipcu 1921 Korfanty opuścił Śląsk. Dowodzącym powstaniem był po nim Józef Rymer.
Polityczne szczyty
Później obsadzał stanowisko w zarządzie Banku Wzajemnych Ubezpieczeń „Vesta” w Poznaniu. W latach 1922–1930 był posłem na Sejm I i II kadencji. Działał z ramienia rzecz jasna Chrześcijańskiej Demokracji (ChD). Natomiast 14 lipca 1922 oznaczał dla Korfantego desygnowanie go przez Komisję Główną Sejmu RP na fotel premiera tworzonego rządu. Jego przeciwnikiem politycznym, jak łatwo się domyśleć, był Józef Piłsudski, dlatego jego wysiłki zostały w ramach urzędu znacznie osłabione. Był natomiast również chwilowo wicepremierem w rządzie utworzonym przez Wincentego Witosa, a ściślej – był doradcą premiera z ramienia ChD. Znamienne, że 11 września 1924 Wojciech Korfanty wykupił dziennik „Rzeczpospolita”, uprzednio własność Ignacego Paderewskiego. Był też tym, który uruchomił dziennik „Polonia”.
Tragiczny koniec
W związku z działaniami sanacyjnymi w kraju, został w 1930 roku aresztowany. Jego więzieniem została Twierdza Brzeska. Po odzyskaniu wolności wrócił na Górny Śląsk. Zasiadał następnie w Senacie RP III kadencji oraz jako poseł Sejmu Śląskiego. Był jednak pod czujnym okiem służb, więc udał się na emigrację. Zamieszkał w Pradze. W momencie, gdy miała miejsce aneksja Czechosłowacji, wyjechał przez Niemcy do Francji. Był w Paryżu jednym z ojców założycieli ugrupowania nazwanego Front Morges. Po fuzji Chadecji i Narodowej Partii Robotniczej, czyli po powstaniu Stronnictwa Pracy, stanął na czele tego ugrupowania. Tuż przed wybuchem II wojny wrócił jednak do Warszawy, lecz spotkał się z chłodnym przyjęciem – został aresztowany. Na skutek co najmniej niepomyślnego obrotu spraw (trzymiesięczny pobyt w więzieniu), Korfanty zmarł 17 sierpnia 1939. Został pochowany w Katowicach, w grobowcu rodzinnym.
Ciekawostki o Wojciechu Korfantym
- Istnieje hipoteza mówiąca o tym, że Wojciech Korfanty został otruty oparami arszeniku, którymi nasączono ściany jego celi, zanim został w niej osadzony.
- Był w sądzie stałym gościem ze względu na ataki polityczne. Jednak udawało mu się wychodzić z zarzutów ręką obronną, zwłaszcza, że zarzuty bywały niekiedy całkiem kuriozalne, jak choćby oskarżenie go o zdradę stanu.
- Ważnym punktem w działalności politycznej Korfantego był czas śląskich plebiscytów. Miał nawet obiecać krowę dla każdego rolnika głosującego za Polską.
- Zwykł mawiać, że Katowice nie byłyby polskie gdyby nie jego starania.
- Ukończenie przez Korfantego wydziału prawa i ekonomii było dla Niemców kluczowe, bowiem otworzyło to dla niego poselskie drzwi Reichstagu.
- Między Wojciechem Korfantym a Józefem Piłsudskim dochodziło do poważnych starć. Korfanty nazywał naczelnika czerwonym radykałem, człowiekiem cokolwiek niebezpiecznym dla utrzymania niepodległości Polski.
Cytaty Wojciecha Korfantego
„Zasługę mojego uświadomienia narodowego przypisać muszę moim hakatystycznym profesorom w gimnazjum w Katowicach, którzy zohydzaniem wszystkiego co polskie i co katolickie wzbudzili we mnie ciekawość do książki polskiej, z której pragnąłem się dowiedzieć, czym jest ten lżony i poniżany naród, którego językiem w mojej rodzinie mówiłem.”
Korfanty o Żydach w Polsce: „W naszym narodzie chcą oni stworzyć niby państwo w państwie, chcą mieć większe prawa niż reszta obywateli.” “Bezrobotni są bez środków do życia… Ja sam przyznaje się do tego, że wymarzona przeze mnie wolna i niezależna Polska, za którą walczyłem i cierpiałem, przedstawia się inaczej.”
„Nie zwalczam instytucji, tylko człowieka, który nią kieruje, a który jest efemerydą, zjawiskiem chwilowym jak my wszyscy w stosunku do Polski (…), jestem przeciwnikiem obecnego rządu bo mam inne poglądy polityczne, ale niech ten sam rząd przyśle tutaj na stanowisko wojewody człowieka porządnego, to my się z nim na punkcie potrzeb śląskich dogadamy.”
Źródła
- https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/827101,Wojciecha-Korfantego-kochaly-kobiety-i-lud-slaski
- https://biografia24.pl/wojciech-korfanty/
- https://historia.org.pl/2016/11/11/wojciech-korfanty-niedoceniony-szermierz-polskiej-sprawy-niepodleglosciowej/